Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

265

XII bob.

 Huquq 

normasi

Ta’sis etuvchi normalar 

jamiyat ijtimoiy-siyosiy tuzumining asosini, 

inson huquq va erkinliklarini, siyosiy va huquqiy tizimning asosini mustah-

kamlaydi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga ko‘ra, 

«O‘zbekiston – suveren demokratik respublika, davlatning «O‘zbekiston», 

«O‘zbekiston Respublikasi» degan nomlari bir ma’noni anglatadi. Bunda qo-

nunning matnida davlatning nomlanishi ta’sis etilgan.

Tartibga soluvchi normalar

 ijtimoiy munosabat ishtirokchilari 

o‘rtasidagi munosabatlarni huquqiy tartibga soladi. Uning asosiy xususiyati 

shundaki, u ijozat beruvchi va majburlovchi xususiyatga ega, shunga mu-

vofiq, u ijtimoiy munosabatlarning ishtirokchilari uchun davlat tomonidan 

qo‘riqlanadigan va kafolatlanadigan o‘zaro subyektiv huquqlar hamda yuridik 

majburiyatlar o‘rnatadi. U yoki bu ijtimoiy munosabatni huquqiy norma qoi-

dalari orqali maqsadli tartibga solish natijasida bu munosabat huquqiy xarakter 

kasb etadi, uning ishtirokchilari esa, mazkur huquqiy munosabatning subyekt-

lariga aylanadilar.