%збекстан республикасы жо№ары

konflikt  (qarama-qarsılıq)
 
áhmiyetli  orın  tutadı. 
Konflikt
  latın  sózinen  alınǵan  bolıp, 
soqlıǵısıw
  degen 
mánisti  bildiredi.  Konflikt  kórkem  shıǵarmalardaǵı  personajlardıń  qarama-
qarsılıǵın  yamasa  personajlar  toparları  arasındaǵı  qarama-qarsılıqtı,  sonday-aq 
personaj  benen  sırtqı  ortalıq  arasındaǵı  qarama-qarsılıqtı  ańlatadı.  Hárqanday 
syujet  konflikt  bolmasa  rawajlanbaydı.  Mısalı,  Berdaqtıń  “Aqmaq  patsha” 
dástanında Gúlim menen Aqmaq patsha arasındaǵı konflikt waqıyanı rawajlandırıp 
baradı.  “Qaraqalpaq  qızı”  romanında  Jumagúl  menen  qáyin  enesi  arasındaǵı 
konflikt  waqıyanı  qızıqlı  etip  beriwde  tásirin  tiygizedi.  Jumagúldiń  obrazı,  onıń 
qáyin  enesiniń  hám  kúyewi  Turımbettiń  obrazları  usı  konflikt  arqalı  ashıladı. 
Sonday-aq  usı  romanda    jámiyetlik  toparlar  arasındaǵı  konflikt  bar.  Bir  jaǵınan 
Dúysenbay  hám  onıń  tárepdarları,  ekinshi  jaǵınan  Jumagúl  hám  onıń  tileklesleri 
konfliktke  túsedi.  Sebebi,  olardıń  mápleri,  dúnyaǵa  kózqarasları  bir-birine  qayshı 
keledi. Jumagúl hám onıń tárepdarları jańa zaman ushın, hayal-qızlar huqıqı ushın 
gúresedi,  al  olardıń  qarsılasları  hayal-qızlardıń  huqıqın,  ar-namısın,  máplerin 
moyınlamaydı, kózge ilgisi kelmeydi.  
Lirikalıq  shıǵarmalarda  da  konflikt  bar.  Biraq  ol  epikalıq  hám  dramalıq 
shıǵarmalardaǵıday  waqıyanıń  izbe-iz,  basqıshpa-basqısh  rawajlanıwı  arqalı, 
yaǵnıy  syujettiń  rawajlanıwı  arqalı  kórinbeydi,  al,  kóbinese,  lirikalıq  qaharman 
menen  sırtqı  ortalıq,  sırtqı  dúnya  arasındaǵı  qarama-qarsılıqlar  arqalı  kórinedi. 
Mısalı,  Ájiniyazdıń  “Dáwran  bolmadı”  qosıǵında  lirikalıq  qaharman  óziniń 
táǵdirine nalısh etedi. Ol ózin tillá sazǵa megzetedi, biraq onı shertetuǵın maman 
bolmaydı,  ózin  alǵır  qusqa  megzetedi,  biraq  onı  baplaytuǵın  qálpesi,  sayadı 
(ańshısı)  bolmaydı.  Qırman  alsa  samal  espeydi.  Kárwan  kelse  júgi  bolmaydı,  ya 
watan  tapsa  elatı  joq.  Bul  jerde  lirikalıq  qaharman  sırtqı  dúnyaǵa,  jámiyetke, 
turmısqa  qarsı  narazılıq  bildiredi,  jekke  táǵdirine  nalıydı.  Olar  arasında  konflikt 
kórinedi. Bunı