Kafedrasi abduraxmanov ixtiyor baxtiyorovich

.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  

  68 

   

 

  Xulosa .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . .  .  .  .  .  .  .  .  .  

78 

 

 

 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . .  . . . .  

81 

 

---

3 

 

KIRISH 

 

 

Mavzuning 

dolzarbligi.

 

Iqtisodiyotni 

erkinlashtirish 

va 

chuqurlashtirish  jarayonida  xo’ alik  yurituvchi  sub’ektlar  faoliyatini  rivojlantirish 

borasida muhim tarkibiy islohatlar va ulardan ko’zlangan maqsadlarning bajarilishi  

yuqori  sur’atlar  bilan  rivojlanib  bormoqda.  Buning  isboti  sifatida  yurtboshimiz 

I.A.Karimov ta’kidlaganidek, « Biz uchun asosiy vazifa – ishlab chiqarishni texnik 

va  texnologik  jihatdan  uzluksiz  yangilab  borish, doimiy  ravishda  ichki  imkoniyat 

va  zaxiralarni  izlab  topish,  iqtisodiyotda  chuqur  tarkibiy  o’zgarishlarni  amalga 

oshirish,  sanoatni  modernizatsiya  va  diversifikatsiya  qilishni  izchil  davom 

ettirishdan  iborat  bo’lishi  zarur.  Muxtasar  aytganda,  ishlab  chiqarishni  tashkil 

etishning  butun  jarayonini  –  xomashyoni  chuqur  qayta  ishlashdan  toki  uni  tayyor 

mahsulotga  aylantirishgacha  bo’lgan  yo’lini  –  tsiklini,  sarflangan  xarajatlarning 

maqsadga  muvofiqligi  va  nechog’liq  o’zini  qoplashini  asoslab  bergan  holda, 

prognoz qilishni ta’minlash darkor»

1

  degan edi.  

Shunday  ekan,  biz  kelgusidagi  asosiy  vazifalarimizdan  biri  xo’ alik 

yurituvchi sub’ektlarda eksportbop mahsulot (ish va xizmat) lar ishlab chiqishimiz 

zarur.  Buning  uchun  mahsulotlar  raqobatbardosh  bo’lishi  va  tovar  ishlab 

chiqaruvchilarimiz  raqobatda  ustunlikka  erishishlari  lozim.  Raqobatdagi  ustunlik 

esa,  ishlab  chiqarilayotgan  mahsulot  (ish  va  xizmat)  larga  sarflanayotgan 

xarajatlarni  kamaytirish,  uning  sifatini  ko’tarish  va  bozor  talablariga  tez 

moslashishi  bilan  belgilanadi

. 

Bunda,  ishlab  chiqarish  xarajatlarni  kamaytirish 

masalalari muhim ahamiyatga egadir.  

Shu  boisdan,  xo’ alik  yurituvchi  sub’ektlarda  yaratilayotgan  mahsulot  (ish 

va  xizmat)  larga  sarflanayotgan  xarajatlarni  xarajat  ob’ektlariga  ko’ra  ob’ektiv 

taqsimlash va ularni dastlabki hujjatlarda to’g’ri hisobga olish hamda mahsulot (ish 

va xizmat) tannarxida ishlab chiqarish xarajatlarining to’g’ri shakllanayotganligini 

audit qilish orqali kelgusi davrlar  uchun aniq qarorlar qabul qilish dolzarb vazifa 

                                                 

1

 Karimov I.A. “Bosh maqsadimiz – iqtisodiyotimizda olib borayotgan islohatlarni va tarkibiy o’zgarishlarni keskin 

chuqurlashtirish, xususiy mulkchilik, kichik biznes va tadbirkorlikka keng yo’l ochib berishdir”

 

Toshkent – 

«O’zbekiston» - 2016  y. 29-30-bet 

---

4 

 

hisoblanadi.  Chunki  ishlab  chiqarilayotgan  mahsulot  (ish  va  xizmat)  larga 

sarflanayotgan  xarajatlarni  buxgalteriya  hisobi  va  hisobotlarida  to’g’ri  yuritishda 

amaldagi tizim boshqaruv talablariga to’la javob bermasligini ko’rsatadi. Shuning 

uchun yuqorida bayon mavjud masalalarni ijobiy hal etish mazkur mavzu bo’yicha 

ilmiy izlanishlar olib borishni taqozo etadi va ishda aynan ushbu masalalarni yorish 

zaruriyatini belgilab beradi.