Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро муҳандислик-технология институти

 
 

---

71 
ЭД ривожланаѐтган йўналиши экспертизаси учун методика (анкета) ишлаб 
чиқиш . 
Ушбу вариантни баҳолаш учун унга янада мукаммал ишлов бериш 
мақсадида экспертлар –таълим соҳасида ишлайдиган ва минтақавий (Москва ва 
Москва вилояти) ва федерал даражада замонавий таълим бериш технологиялари 
ва тизимлари бўйича эксперт ҳисобланадиган педагог ва психологлар жалб 
этилди. Ушбу экспертизанинг натижаларига кўра ЭД ривожланаѐтган йўналиши 
экспертизаси учун анкетанинг охирги варианти ишлаб чиқилган эди. 
ЭД ривожланаѐтган йўналиши экспертизаси учун анкетани синаш (пилотаж 
эксперимент). 
Ушбу босқичнинг мақсади фан ўқитувчиларини ЭД эксперти сифатида 
жалб этиш имкониятларини баҳолаш ва ишлаб чиқилган методиканинг 
дастлабки синовдан ўтказиш эди. 
Синовда 
мактаб 
ўқувчиларни 
ўқитиш 
жараѐнида 
турли 
электрон 
қўлланмалардан фойдаланадиган, мактабда 6 йилдан 23 йилгача иш стажига эга 
бўлган 10 та фан ўқитувчилари иштирок этдилар. Текширувлар сиртдан 
Интернет орқали ўтказилди. Барча иштирокчилар ўзлари фойдаланадиган ЭУҚ 
баҳолашлари ва анкетани тўлдиришлари керак эди. 
Компьютер технологиялари ўқиш сифатини анча ошириши мумкин. Аммо 
компьютерлардан ўкув жараѐнида фойдаланиш бу ҳали муваффақият гарови 
эмас ва фақат уни тўғри тадбиқ этиб аҳамиятли натижаларга эришиш мумкин. 
Ҳозирги даврга келиб, ўқитишга мўлжалланган кўплаб электрон воситалар 
ишлаб чиқилган, электрон кўринишга келтирилган оддий матндан бошлаб, турли 
даражада интерфаол бўлган дастурларгача. Замонавий ўқитишга мўлжалланган 
электрон воситалари дастурий махсулотлар бўлиб, уларни яратишда камида 
икки киши қатнашади: мазмун қисми муаллифи ва дастурчи. 
Ўқитишга мўлжалланган электрон воситалар яратишдаги муаммолардан бири, 
муаллиф ижодини компьютер дастури кўринишига келтиришда муаллиф ва 
дастурчини ўзаро ҳамкорлиги ҳисобланади. Қийинчилик шундан иборатки 
муаллиф компьютер дастурлари имконияти туғрисида яхши тасаввурга эга 
бўлмайди, дастурчи эса яратилаѐтган дарслик предмети бўйича мутахассис эмас. 

---

72 
Бунинг натижасида муаллиф томонидан вазифани тўғри қўя олмаслик 
компьютер технологияси имкониятларидан етарли фойдалана олмаслик меҳнат 
сарфи ва дастур тайѐрлаш вақтини ортишига олиб келади. Электрон ўқув 
қўлланма сифатли ва тушунарли чиқишида айнан шу фан ўкитувчиси билан 
келишилган ҳолда унинг сценарияси ва алгоритми тўзилди.[35]