Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги умиров С. Э., Қодиров З. З

13-
жадвал 
Синаманинг ишончлилигини баҳолаш натижалари 
Синаманинг 
натижаси 
касаллик 
жами 
бор 
йўқ 
ижобий натижа 
a 
b 
a+b 
манфий натижа 
c 
d 
c+d 
жами 
a+c 
b+d 
a+b+c+d 
a – 
ҳақиқий ижобий натижалар сони; 
b – 
ёлғондакам ижобий натижалар сони; 
c - 
ёлғондакам манфий натижалар сони; 
d - 
ҳақиқий манфий натижалар сони. 
Синаманинг сезгирлиги 
Синаманинг сезгирлиги - синаманинг беморда мазкур касаллик 
мавжудлигини ишончли тарзда аниқлаш қобилиятидир. Юқори сезгирликка 
эга синамалар, айрим хатоликларни истисно этиб бўлмасада, беморни деярли 
“ўтказиб юбормайди”. Юқори сезгирликка эга синамаларни ташхисий 
қидирувнинг дастлабки босқичларида қўллаш айниқса мақсадга мувофиқ, 
чунки эрта тўғри ташхис қўйилиши бошқа синамаларга мурожаат этишга 
ўрин қолдирмайди. Клиник амалиётда сезгир синаманинг манфий натижаси 
айниқса қимматли ахборот манбаидир. Синама ёрдамида тўғри ташхис 
тасдиқланган ҳолатларни ҳақиқий мусбат натижа деб юритилади. Аслида 
текширилаётган касаллик билан оғришган, лекин синамада манфий натижа 
қайд этилган ҳолатларни сохта манфий натижалар деб аталади. Сезгирлик 
қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб топилади: 
Сезгирлик=a/(a+c)
Сезгирлик одатда фоизларда ифодаланади. 
Синаманинг хослиги 
Синаманинг хослиги - синаманинг беморда мазкур касаллик йўқлигини 
ишончли тарзда аниқлаш қобилиятидир. Юқори даражада хосликка эга 
бўлган синамалар, одатда, соғлом шахсларни беморлар сафига қўшмайди, 

---

лекин касалликнинг енгил, атипик шаклларини ўтказиб юбориши мумкин. 
Ташхисот синамасининг юқори даражадаги хосликка эга бўлиши жуда 
муҳим устун жиҳатдир, чунки беморга жисмоний, руҳий ва молиявий зарар 
етказадиган сохта ижобий натижаларнинг улушини камайтиради. Юқори 
даражада хосликка эга бўлган синаманинг ижобий натижаси айниқса 
қимматли ахборот манбаидир. 
Синаманинг хослиги ҳақиқатда соғлом шахсларда, мазкур синама 
орқали олинган ишончли манфий натижалар улуши билан белгиланади. 
Синама ёрдамида ҳақиқатда соғлом шахсларда кузатилган ишончли 
манфий натижа қайд этилган ҳолатларни ҳақиқий манфий натижа деб 
юритилади. Синама ёрдамида ҳақиқатда соғлом шахсларда қайд этилган 
ижобий натижа ҳолатлари улушини сохта ижобий натижа деб юритилади. 
Синаманинг хослиги қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб топилади: 
хослик=d/(b+d)
Хослик одатда фоизларда ифодаланади.