O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi


Shtern  nazariyasi bo‘yicha  qo‘sh  elektr qavatning tuzilishi



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/94
Sana05.01.2022
Hajmi1,49 Mb.
#318808
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   94
Bog'liq
kimyo fizikaviy va kolloid kimyo biologiya-tuproqshunoslik fakulteti talabalari uchun uslubiy qollanma

Shtern  nazariyasi bo‘yicha  qo‘sh  elektr qavatning tuzilishi

Qo‗sh  elektr  qavatning  tuzilishi  xaqidagi  1924  yilda  Shtern  taklif  qilgan 
nazariyada  Gelmgols-Perren  va  Gui–Chepmen  nazariyalari  birlashtiriladi.  U 
quyidagi faraziyalarni ilgari suradi: 
Birinchidan,  xar  qanday  ion  o‗ziga  xos  aniq  o‗lchamga  ega.  Ikkinchidan, 
ionlar  Van–der–Vaals  kuchlari  ta‘sirida  o‗ziga  xos  ravishda  –  qattiq  faza  sirtiga 
adsorbilana  oladi.  Lekin  qarshi  ionlar  qattiq  faza  sirtiga  ion  radiusidan  kattaroq 
masofaga  qadar  yaqinlasha  olmaydi,  chunki  Van–der–Vaals  kuchlari  elektrik 
tabiatga  ega  bo‗lmaganidan  ularning  ta‘siri  masofa  kattalashishi  bilan  tezda 
susayib  ketadi;  bu  kuchlar  sirtdan  taxminan    0,1-0,3  nm  uzoq  masofalarga 
qadargina  o‗z  ta‘sirini  ko‗rsata  oladi.  Shtern  fikriga  muvofiq,  qarshi  ionlarning 
faqat  bir  qismi  qattiq  faza    yaqinida  1-2  molekula  radiusiga  teng  masofada 
Gelmgol qavtni hosil qiladi.  
 
4-rasm. Shternning qo‗sh elektr 
qavat sxemasi. 
Sirtdagi  ionlar  zaryadini  batamom 
krmpensatsiyalash  uchun  zarur  bo‗lgan 
qarshi 
ionlarning 
qolgan 
qismiesa 
diffuzion qavatda joylashadi. (rasm.4).  
Shunday qilib, qo‗sh elektr qavatning 
tuzilishi  qattiq  faza  sirtida  zaryadning 
hosil  bo‗lish  mexanizmiga  emas,  balki 
zaryadlarning  sirtda  joylashishiga  bog‗liq 
ekan. 
Rasmda - θ

qattiq faza sirtidagi barcha ionlar potensiali, θ
δ
 – Gelgols qavati 
ichida θ
0
ning pasayishi, (θ
0
- θ
δ
) esa θ
0
ning diffuz qavatda pasayishi: 
θ
0
 = θ
δ
 + (θ
0
- θ
δ

AB – siyqalanish tekisligi. 
Shtern  nazariyasi  kolloid  zarrachalarning  qayta  zaryadlanish  xodisasini 
tushuntira oldi., chunki Shtern fikricha, qo‗sh elektr qavatning tuzilishiga qarshi 


84 
 
ionlar  tabiati  katta  ta‘sir  ko‗rsatadi.  Agar  eritmaga  elektrolit  qo‗shilsa,  diffuz 
qavat qisqarib qarshi ionlar adsorbsiya qavatga ko‗proq yig‗ila boshlaydi, buning 
natijasida qo‗sh elektr qavat Gelmgols va Perren sxemasiga yaqin tuzilishga ega 
bo‗lib  qoladi,  bunda  (dzeta-potensial)  ξ  –  potensial  qiymati  kamayadi.  Agar 
eritma suyultirilsa, diffuz qavat, aksincha kattalashadi va ξ – potensial ko‗payadi. 
Qo‗sh  elektr  qavat  tuzilishiga  qarshi  ionlarning  xilma  xil  valentlikka  ega 
ekanligi  xam  katta  ta‘sir  ko‗rsatadi,  chunki  Shtern  fikricha  diffuz  qavatning 
qalinligi  va  adsorbsiya  qavatdagi  ionlar  soni  ularning  valentligiga  bog‗liqdir. 
Qarshi ionning valentligi qancha katta bo‗lsa, diffuz qavat shuncha yupqa va  ξ – 
potensial shu qadar kichik qiymatga ega bo‗ladi. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish