Java 2se dasturlash tili

 

O’ramlar 

Java dasturlash tili klasslarni 

package

  nomli  o’ramlarga guruhlash imkoniyatini beradi. 

O’ramlarda dastur fayllarini boshqa kod bibliotekalaridan ajratib saqlash mumkin. Masalan, Java 

dasturlash tilining bibliotekalari 

java.lang

, 

java.util

, 

javax.swing

 kabi o’ramlarda saqlanadi. 

O’ramlarni qo’llashni asosiy maqsadi bu klass nomini qaytarilmasligini ta’minlashdir. 

Aytaylik ikki dasturchi bir xil nomga ega, masalan Ishchi, klasslarni yaratdi. Ushbu klasslarni 

qo’llash jarayonida ularni nomlari bir xil bo’lganligi sababli xatolik chiqishi mumkin. Buni 

oldini olish uchun ushbu klasslar xal o’ramlarga joylashtirilishi kerak.  Class nomini 

qaytarilmasligini kafolatlash maqsadida Java dasturlash tili dastur tuzayotgan tashkilotni 

Internetdagi domen nomini teskari tartibda yozib o’ram  nomi sifatida qo’llashni taklif etadi. 

Masalan, 

java.uz

  bizning tashkilotni Internetdagi domen nomimiz bo’lsin. Demak, bizning 

o’ram nomi 

uz.java

 bo’ladi.  

Klassni  o’ramga qoshish uchun o’ram  nomi birlamchi kod faylini boshiga  o’ram  nomini 

yozish kerak. Masalan, 

Ishchi

 klassini e’lon qiluvchi 

Ishchi.java

 birlamchi kod fayli quyidagi 

ko’rinishga ega bo’ladi: 

package uz.java; 

public class Ishchi 

{ 

 

… 

} 

Bundan keyin yaratilgan klass birlamchi kod faylini o’ram  nomiga mos direktoriyaga 

joylashtirish lozim. Yuqoridagi misolda birlamchi kod fayli quyidagi direktoriyaga 

joylashtiriladi: 

. 

uz\ 

 

java\ 

 

 

Ishchi.java 

 

 

Ishchi.class 

---

Klass o’zi joylashgan o’ramni barcha klasslarini va boshqa o’ramlarda joylashgan 

public

 

o’zgartiruvchisi bilan belgilangan klasslarni ishlatishi mumkin. Boshqa o’ramda joylashgan 

public o’zgartiruvchisi bilan belgilangan klasslarga ikki usulda murojjat qilish mumkin. Birinchi 

usulda, ishlatilayotgan barcha klasslar oldiga o’ramni to’liq nomini qo’shib yozishdir. Masalan: 

uz.java.Ishchi ishchi = new uz.java.Ishchi(); 

Ushbu usul katta dastur yozishda noqulay xisoblanadi. Osonroq va ko’p qo’llaniladigan usul 

bu 

import

  ifodasini qo’llashdir. Ushbu ifodani qo’llashdan  maqsad bu o’ramda joylashgan 

fayllarga murojaat qilishni qisqa usulini berishdir. Masalan: 

import uz.java.*; 

Ushbu ifoda 

uz.java

  o’ramidagi barcha klasslarni import qiladi va ularga qisqa nom bilan 

murojaat qilish imkonini beradi: 

Ischi ishchi = new Ishchi();