Agrotexnologiyalar instituti

11.1-ma‟ruza mashg‟uloti mavzusi:  Sho‟r yerlarda botanik melioratsiya 
usullar 
Mashg‟ulot rejasi: 
5.
 
Tajriba uchun ajratilgan yerii tayyorlash.  
6.
 
Tuproqqa  ishlov  berish  usullari,  yer  maydonini  varivntlarga  bo‘lish 
talablari.  
7.
 
Tajriba maydoniga variantlar va qaytarilishlarni joylashtirish.  
 
Tayanch  iboralar:
  Dorivor  o‘simliklar,  Model  o‘simliklar,  ilmiy  izlanish, 
agrotexnik chora tadbirlar maqsad, vazifalar. fazalar, fenologik kuzatuv, Tuproqqa 
ishlov berish, variantlar va qaytarilishlar.
  
 
1.Tajriba uchun ajratilgan yerii tayyorlash. 
 
Melioratsiya
 (lot.  melioraio  —  yaxshilash), 
Sho‘r  yerlarda  botanik 
melioratsiya  usullar
—  yerlarning  unumdorligini  tubdan  yaxshilashga  qaratilgan 
tashkiliy  xoʻjalik,  muhandislik  va  agrotexnik  tadbirlar  turkumi. 
 
Melioratsiya. 
tabiiy  sharoitlar  (tuproq,  gidrologik,  iqlimiy  va  boshqalar)  majmuini  kerakli 
yoʻnalishda  oʻzgartirish;  tuproqda  ekinlarni  yetishtirish uchun qulay  boʻlgan  suv, 
havo,  harorat  va  oziq  rejimini,  atmosferaning  yer  yuzasiga  yaqin  qatlamida 
havoning 
harorati 
va 
harakatini 
oʻzgartirish 
imkoniyatini 
beradi. 
Melioratsiya  katta xalq xoʻjaligi ahamiyatiga ega: yangi yerlar oʻzlashtirilib, ekin 
maydonlari kengayadi, yerlarning unumdorligi, hosildorligi oshadi, mahsulot sifati 
yaxshilanib,  uning  tannarxi  kamayadi.  Melioratsiya   iqtisodiy-ijtimoiy  masalalar 
bilan birga ekologik vazifani ham hal etadi. 
Melioratsiya   maqsadlariga  koʻra,  3  asosiy  turkumga  boʻlinadi.  Noqulay  suv 
rejimiga  ega  boʻlgan  yerlar  M.si  (qurgʻoqchil  dehqonchilik  r-nlarini  sugʻorish, 
ortiqcha  zax  bosgan  yerlarda  zax  qochirish,  chorvachilik  rivojlangan  choʻl  va 
yarim  choʻl  hududlardagi  yaylovlarga  suv  chiqarish  va  h.k.);  noqulay  fizik  va 
kimyoviy  xossali  yerlar  M.si  (shoʻrxok,  qumli,  ogʻir,  berchlashgan,  zichlashgan 

---