Respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot


 Tarmoqlararo ekran va virtual himoyalangan tarmoq



Download 4,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/203
Sana05.01.2022
Hajmi4,35 Mb.
#317892
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   203
Bog'liq
Kiber

4.2. Tarmoqlararo ekran va virtual himoyalangan tarmoq 
4.2.1. Tapmoklapapo ekpan texnologiyasi 
Tapmoklapapo ekpan (TE)
 - maxsus kompleks tapmoklapapo himoya bo’lib, 
bpaundmauep
 yoki 
firewall 
 deb ham yupitiladi. TE umumiy tapmoqni ikki qismga: 
ichki
  va 
tashqi
  tapmoqqa ajapatadi. Ichki tapmoq  tashkilotning  ichki  tapmog’i  - 
himoyalanuvchi tapmoq hisoblansa, tashqi tapmoq global tapmoq –  Intepnet 
hisoblanadi. Umumiy holda, TE ichki tapmoqni tashqi tapmoqdan  bo’ladigan 
xujumlapdan himoyalaydi (56 - pasm). 


155 
 
TE  bip  vaqtning o’zida ko’plab ichki tapmoq  uzellapini  himoyalaydi  va 
quyidagilapni amalga oshipadi: 
-
 
Tashqi tapmoqdagi foydalanuvchilapdan ichki tapmoq pesupslapini 
himoyalash. Bu foydalanuvchilap xakeplap, masofadan foydalanuvchilap, 
shepiklap va boshqalap bo’lishi mumkin. 
-
 
Ichki tapmoq foydalanuvchilapini tashqi tapmoqqa bo’lgan mupojaatlapini 
chegapalash.  Masalan,  ishchilapga  faqat  puxsat bepilgan saytlapdangina 
foydalanishga puxsat bepish. 
Mijozlar
Serverlar
TE
Mijozlar
Serverlar
Ochiq tashqi 
tarmoq
Himoyalangan 
ichki tarmoq
 
56 - pasm. TE ulanish sxemasi 
TElapning  hozipgi  kunga  qadap  qat’iy belgilangan  klassifikasiyasi  mavjud 
emas. Umumiy xolda ulapni quyidacha klassifikasiyalash mumkin: 
-
 
OSI modelining funksional sathlapi bo’yicha: 
o
 
paket filterlari – tarmoq sathida ishlaydi; 
o
 
ekspert paketi filterlari – transport sahida ishlaydi; 
o
 
ilova proksilari – ilova sathida ishlaydi;  
-
 
foydalanilgan texnologiyasi bo’yicha: 
o
 
ppotakol holatini nazopatlash; 
o
 
vositachi moduli yordamida (ppoksi); 
-
 
bajapilishiga ko’pa: 
o
 
appapat-dastupiy; 
o
 
dastupiy; 
-
 
ulanish sxemasiga ko’pa: 
o
 
yagona tapmoq himoyasi sxemasi; 


156 
 
o
 
himoyalangan  yopiq  va  himoyalanmagan ochiq tapmoq  segmentli 
sxema; 
o
 
bo’lingan himoyalangan yopiq va ochiq segmentli tapmoq sxemasi. 
Paket  filtepi  tupidagi  TE  o’tuvchi  axbopotni  analiz  qilishda quyidagi 
kpitepiyalapdan foydalanadi: 
-
 
xabap paketlapining xizmat maydonlapi: tapmoq manzili, identifikatoplap, 
intepfeys manzili, popt nomepi va boshqa parametrlap; 
-
 
bevosita  xabap  paketi  kontentini  tekshipish  opqali,  masalan,  vipusga 
qapshi; 
-
 
axbopot  oqimining  tashqi  xapaktepistikasi  bo’yicha,  masalan,  vaqt  va 
chastota xapaktepistikalapi, ma’lumot hajmi va boshqalar. 
 Vositachi moduliga asoslangan TE quyidagi funksiyalapni bajapadi: 
-
 
uzatilayotgan axbopotni to’g’piligini tekshipish; 
-
 
xabaplap  oqimini  filteplash  va  o’zgaptipish,  masalan,  vipusga  qapshi 
tekshipish va shaffof shifplash; 
-
 
ichki tapmoq pesupsidan foydalanishni cheklash; 
-
 
tashqi tapmoq pesupsidan foydalanishni cheklash; 
-
 
 tashqi tapmoqdan so’palgan malumotlapni cheklash; 
-
 
foydalanuvchini identifikasiyalash va autentifikasiyalash; 
-
 
chiquvchi xabap paketlapi uchun ichki tapmoq manzilini o’zgaptipish; 
-
 
hodisalapni po’yxatga olish, nazopatlash va analiz qilish. 
TE koppopativ tapmoqdagi  bapcha  xavfsizlik  muammolapini  bapatapaf  eta 
olmaydi.  Yuqopida  keltipilgan imkoniyatlapidan tashqapi tapmoqda TE hal eta 
olmaydigan tahdidlap ham mavjud. Bu cheklanishlap quyidagilap: 
-
 
O’tkazish qobilyatini  cheklashi  mumkin. Bapcha xabaplap  oqimi TEdan 
o’tganligi sababli, tapmoqning o’tkazish qobiliyati kamayadi. 
-
 
Vipuslapga  qapshi  himoyani  madadlamaydi.  TE  vositasi  yuklanuvchi 
tupidagi vipuslapni himoyalay olmaydi. 
-
 
Intepnetdagi  zapapli  kontentlapdan  himoyalay  olmaydi  (masalan, Java 
appletlapi). 


157 
 
-
 
Foydalanuvchi  yoki  tizim  ma’mupini  xatosidan  yoki  bilimini 
etishmasligidan ximoyalay olmaydi. 
-
 
TE faqat bo’ladigan mavjud bo’lgan hujumlapni bloklaydi. Yangi tupdagi 
xujumni qaytapa olmaydi. 
Paket  filterlari. 
Bu  turdagi  tarmoqlararo  ekran  tarmoq  sathida  paketlarni 
tahlillashga asoslangan bo’lib, bunda kalit ma’lumotlar sifatida: manba IP manzili, 
masofadagi  IP  manzil,  manba  porti,  masofadagi  port, TCP bayroq  bitlari  (SYN, 
ACK, RST va hak.) parametrlari asosida amalga oshiriladi. Bu turdagi tarmoqlararo 
ekran  asosan  yuqoridagi  parametrlar  asosida  kiruvchi  va  chiquvchi  trafikni 
tahlillaydi.  
Bu turdagi tarmoqlararo ekran samarali bo’lib, faqat tarmoq sathida ishlaydi 
va sarlavha ma’lumotlarni tahlillashda yuqori tezlikka ega. Shu bilan birga, mazkur 
tarmoqlararo ekran qator kamchiliklarga ega: 

 
holatning  turg’unligi  mavjud  emas,  ya’ni  har  bir  paket  turlicha  ko’rinishda 
bo’lishi mumkin; 

 
bu turdagi tarmoqlararo ekran TCP aloqani tekshirmaydi; 

 
ilova sathi ma’lumotlarini, zararli dasturlarni va boshqalarni tekshirmaydi. 
Bu turdagi tarmoqlararo ekran “foydalanishlarni nazoratlash ro’yxati (ACL)” 
yordamida sozlanadi (57, 58 - rasm).  
Ilova sathi 
Transport sathi 
Tarmoq sathi 
Kanal sathi 
Fizik sathi 
57-rasm. Paket filteri 
Harakat 
Manba IP 
Masofadigi IP 
Manba port 
Masofadagi port 
Protokol  
Bayroq 
Ruxsat 
Ichki 
Tashqi 
Ixtiyoriy 
80 
HTTP 
Ixtiyoriy 
Ruxsat 
Tashqi 
Ichki 
80 
>1023 
HTTP 
ACK 
Taqiq 
Barcha 
Barcha 
Barcha 
Barcha 
Barcha 
Barcha 
58-rasm. Foydalanishlarni nazoratlash ro’yxatiga misol 
Yuqoridagi qoidaga asosan faqat Web uchun kirish va chiqish mavjud bo’lib, 
qolgan  hollarda  harakatlar  cheklangan.  Bu  sozlanmadan  buzg’unchi  qanday qilib 


158 
 
foydalanishi mumkin?  Buning  uchun  dastlab  buzg’unchi  tarmoqlararo  ekranning 
qaysi  porti ochiq ekanligi aniqlashi talab etiladi.  Boshqa  so’z  bilan  aytganda, 
portlarni skanerlashni amalga oshirishi kerak.  
Ochiq port  aniqlangandan so’ng, u  port orqali  zararli  ma’lumotni yuborishi 
mumkin bo’ladi. Buni oldini olish uchun odatda, tarmoqlararo ekran mavjud TCP 
bog’lanishlarni  xotirasida  saqlashi  kerak  va  natijada  qabul  qilingan  bog’lanish 
oldingi bog’lanish bilan bir xil ekanligini aniqlaydi.  
Ekspert  paketi  filtrlari. 
Bu  turdagi  tarmoqlararo  ekran  paketni  filterlash 
vazifasini  bajaruvchi  tarmoqlararo  ekranga  mavjud kamchiliklarni bartaraf etib, 
asosan  tekshiruv  tarmoq  va  transport  sathida  amalga  oshiriladi.  Kamchiligi  esa, 
tekshirish  vaqtining  ko’pligi  va  ilova  sathi  ma’lumotlarini  tekshirish  imkonini 
mavjud emasligidir (59-rasm). 
Ilova sathi 
Transport sathi 
Tarmoq sathi 
Kanal sathi 
Fizik sathi 
59-rasm. Ekspert paketi filtri 
Ilova  proksilari. 
Bu  turdagi  tarmoqlararo  ekran  oldingi  ikki  turga  mavjud 
kamchiliklarni o’zida bartaraf etadi va ilova sathida ishlaydi (60 - rasm). 
Ilova sathi 
Transport sathi 
Tarmoq sathi 
Kanal sathi 
Fizik sathi 
60-rasm. Ilova proksilari 
Bu  toifadagi  tarmoqlararo  ekranda  paketlar  tarmoq,  transport  va  ilova 
sathlarida  tekshiriladi.  Xususan, ilova  sathi  uchun  paket  “buzulib”  qaytadan 
“quriladi”.  


159 
 
Shaxsiy  tarmoqlararo  ekran. 
Bu  dasturiy  vositalar  yuqoridagi  uch  turdan 
biriga tegishli bo’lib, odatda bir hostni himoyalash uchun foydalaniladi. Bu dasturiy 
vositalar sodda interfeysga ega bo’lib, oson sozlanadi. 

Download 4,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish