Nazariy fizika kursi

  =  
Y l eaXar*x “V  ■
 
(5.36)
1
 
1
 СГ

---

Bunda  potensial
1  ^   „  
O2 
1 
.
^  
« E  
—
 
5 -37
2  t p  
д х а д х р r
ko'rinishga  o'tadi.  Bu  ifodadan  foydalanib  kvadrupol  tenzorming  ko'ri- 
nishini  o'zgartiramiz.  Kvadrupol  momenti  tenzori  ifodasidan  Y,r25ap/3 
kattalikni  ayiramiz.  Buning  natijasida  potensial  ip
2
  o ‘garmaydi.  Haqi- 
qatan  ham.  а  ф  (3  bo'lsa,  qo'shimcha  had  nolga  teng  bo'ladi.  a  =   f3 
bo'lganda  esa
d y -  
32 
1  =   : 2 a ( T | = o
3 
д х ад х в  г 
3 
\ r j
chunki  1 /?•  Laplas tenglamasining fundamental yechimidir.  Bu qo'shim­
cha  bilan  (5.36)  ni  quyidagi  ko'rinishda  yozish  mumkin  ekan:
Dctfj 
^  ^ 
u  (^Xaa-Eaf) 
• 
(5.38)
(1
Bu  kattalikni  yana  kvadrupol  momenti  tenzori  deb  atayrniz. 
Agar 
zaryadlar uzluksiz taqsimlangan  bo'lsa,  (5.38)  da yig'indidan integralga 
o'tish  kerak,  ya’ni