Nazariy fizika kursi

U (
h
]
  =  
LaaI 2
a2 /  
=> 
Laa  =   2 U {Ha)/ l l
 
(12.42)
Bu  yerdagi  tok  kuchi  o d atd a,  berilgan  bo'ladi.  xususiy  energiya  esa 
yuqoridagi  form ulalarning  birortasi  yordam ida  hisoblanadi.
12.5 
0 ‘tk a z g ic h d a   k v a z is ta ts io n a r 
to k la rn in g   ta q s im o ti
Chiziqli  bo'lm agan  m assiv  o'tkazgichlarda  kvazistatsion ar  tok lar 
qanday  taqsim langanligini  ko'rib  chiqamiz.  Q uyida  m assiv  o'tkazgich- 
dan  oqavotgan  o'zgaruvchi  tokning  asosiy  qismi  o'tkazgichning  sirtig a 
yaqin sohada m ujassam lashgan bo'lishi  ko'rsatiladi.  M aydon  chasto tasi 
qancha k a tta  bo'lsa,  tok m ujassam lashgan qatlam ning qalinligi shuncha 
kamaya  boradi.  Bu  hodisaga 
skin  -  effekt
  deyiladi.
Bu  effektning  fizik  m a :nosini  ochib  berish  uchun  elektrom agnit  in­
duksiya  qonunidan  foydalanam iz.  Buni  yetarlicha  uzun  b o 'lg an   silindr 
shaklidagi  otkazgich  (chiziqli  emas)  m isolida  ko'rib  chiqam iz. 
Silin- 
d rd an   o'zgaruvchi  elektr  tok  oqayotgan  bo'lsin. 
M a’luinki,  b unday 
to 'g 'ri  tok  o'z  atrofida  induksion  m agnit  m aydon  (
Щ
п)  hosil  qiladi. 
Tok  o'zgaruvchi  bo'lganligi  uchun  bu  m aydon  yana  o'z  n a v b a tid a   o'z­
garuvchi  uyurm ali  elektr  m aydon  (
Ei
n )  ni  hosil  qiladi.  U ning yo'nalishi 
o'tkazgich  sirt  tom onida  asosiy  m aydon  yo'nalishi  bilan  m os  tushadi. 
Shu  v aq td a   ichki  qism ida  esa  teskari  yo'nalgan  (12.2-rasm ).  B unga 
ko 'ra  to'liq  tok  kuchining  oniy  qiym ati  o'zgarm as  qolgan  holda  sirtg a 
yaqin  soh alarda  m aydon  kuchayadi  ichkariga  kirgan  sari  kuchsizlana 
boradi.
K vazistatsionarlik sh a rtla ri b ajarilg an deb bir jinsli o'tkazuvchi m u­
hit  uchun  M aksvell  tenglam alarini  yozamiz:
rot