Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi


O‘zbekiston Respublikasining



Download 6,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet330/467
Sana02.01.2022
Hajmi6,19 Mb.
#311527
1   ...   326   327   328   329   330   331   332   333   ...   467
Bog'liq
ozbek filologiyasi bakalavri ixtisosligi

 

O‘zbekiston Respublikasining 

Prezidenti                            

 

 

 

 

              I.Karimov 

 

Toshkent shahri, 

1992-yil 27-mart.»

 

 



Bu  O„zbekiston  xalqi  o„zining  yangi  yetakchisi  amalga  oshirayotgan  xalqparvar 

siyosatni qo„llab-quvvatlay boshladi. Bu borada islom olamining zabardast allomalari 

–  vatandoshlarimiz  imom  Abu  Iso  at-Termiziyning  1200  yilligi,  Mahmud  az-

Zamahshariyning  920  yilligi,  Najmiddin  Kubroning  850  yilligi,  Bahouddin 

Naqshbandning  675  yilligi  va  Xoja  Ahrori  Valiyning  600  yilligi,  Imom  al-Buxoriy 

tavalludining  hijriy-qamariy  taqvim  bo„yicha  1225  yilligi,  keng  ko„lamda 

nishonlanishi yurtimizda iymon, din-u diyonat qaytadan yuksalayotganiga yorqin dalil 

bo„ldi.  Bu  aziz  va  mukarram  zotlarning  bebaho  asarlari  qayta  chop  etildi,  nomlari 

abadiylashtirildi. 



 

409 


Jamiyat a‟zolarining vijdon erkinligini ta‟minlash, ularning o„z diniy marosim va 

urf-odatlarini  ado  etishlari  uchun  barcha  zarur  shart-sharoitlar  vujudga  keltirildi. 

Yangidan-yangi masjid va madrasalar qurish, eskilarini tiklash  – ta‟mirlash bo„yicha 

amaliy tadbirlar amalga oshirildi. 

Ayni  chog„da  bu  borada  bir  holatni  alohida  ta‟kidlash  joizdir.  Ma‟lumki, 

O„zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasi  barcha  fuqarolar  uchun  vijdon  erkinligini 

kafolatlaydi.  Har  kim  xohlagan  dinga  e‟tiqod  qilish  yoki  hech  qaysi  dinga  e‟tiqod 

qilmaslik  huquqiga  ega.  Ayni  chog„da  O„zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasida 

diniy  qarashlarni  majburan  singdirishga  yo„l  qo„yilmaydi,  deb  yozilgan.  Biroq, 

keyingi  yillarda bu  talablar  hamma  joyda  ham  birday  bajarilmagan  hollar  yuz  berdi. 

Qo„ni-qo„shnilar,  qarindosh-urug„lar,  oila  a‟zolari  atrofdagilarga  va  o„z  yaqinlariga 

tazyiq  ko„rsatib,  masjidga  borishga,  diniy  rasm-rusumlarni  bajarishga  majbur 

qilayotgan misollar uchray boshladi. 

Bunday  harakatlarning  tashabbuskorlari  «vahhobiychilik»,  deb  atalmish  diniy 

oqim  vakillari  edi.  Bunday  oqimga  mansub  kishilar  ko„pincha  o„zlarining  qonunga 

xilof  xatti-harakatlari  bilan  jamiyatdagi  ishlarning  ahvoliga  ta‟sir  ko„rsatishga 

intildilar.  O„z  mohiyatiga  ko„ra  «vahhobiychilik»  islom  aqidaparastligining  oshkora 

ifodasi  bo„lib,  unda  diniy  fanatizm  va  ekstremizmning  barcha  unsurlari  mavjuddir. 

Bunday  unsurlar  esa  turli  diniy  e‟tiqoddagi  fuqarolar  o„rtasidagi  va  umuman 

jamiyatdagi munosabatlarni keskinlashtirishga qaratilgandir. 

Mamlakatimizda 

«vahhobiychilar» 

o„z 

g„arazli 



maqsadlarini 

ko„zlab 


hokimiyatning  qonuniy  faoliyat  ko„rsatayotgan  organlari  va  mansabdor  shaxslarga 

zug„um  o„tkazgan,  sal  bo„lmasa  davlatga  qarshi  yashirin  faoliyatni  tashkil  etishga 

uringan  hollar  ham  ma‟lum  bo„lib  qoldi.  Albatta,  ular  o„z  jinoiy  xatti-harakatlari 

uchun qonun oldida javob berdilar. 

Shu  munosabat  bilan  jamiyatimizda  har  bir  kishining  vijdon  erkinligini  va  dinga 

e‟tiqod  qilish  huquqini  ta‟minlash,  dinga  munosabatidan  qat‟i  nazar  har  bir 

fuqaroning  tengligini  ta‟minlash  ishida  hanuzgacha  ba‟zi  bir  kamchiliklar 

mavjudligini hisobga olgan holda O„zbekiston Oliy Majlisi XI sessiyada (1998, aprel) 

«Vijdon  erkinligi  va  diniy  tashkilotlar  to„g„risida»gi  Qonunni  yangi  tahrirda  qabul 

qildi. 


Mustaqillik sharofati bilan «Islom nuri» haftanomasi dunyoga keldi, ko„plab diniy-

axloqiy  adabiyotlar  chop  etila  boshlandi. Jumladan,  imom  Buxoriyning to„rt  jilddan 

iborat,  imom  Termiziyning  bir  jildli  hadis  kitoblari,  boshqa  allomalarning  qator 

asarlari  yuz  minglab  nusxalarda  chop  etildi.  Qur‟oni  Karim  sakkiz  marta,  jami  bir 

million nusxada nashr etildi. Bu muqaddas kitob yurtimizda ilk bor Alouddin Mansur 

tomonidan  o„zbek  tiliga  tarjima  qilindi  va  uch  marta,  jami  300  ming  nusxada 

bosmadan chiqarildi. Bundan tashqari, hadis va shar‟iy ilmlarga doir ko„pgina asarlar 

ona tilimizga o„girildi va ming-minglab nusxalarda chop etildi. 

2004-yili  esa  Toshkent  Islom  Universitetida  Qur‟oni  Karimning  shayx  Abdulaziz 

Mansur tarjimasida izohli va maxabatli nashri tayyorlandi hamda chop etildi. 




 

410 


Ayni paytda mamlakatimizning har bir viloyatida kamida bittadan diniy Madrasa, 

Toshkent  shahrida  esa  Toshkent  Islom  Universiteti,  Xalqaro  Islom  tadqiqotlar 

markazi, Imom Buxoriy nomidagi Islom ma‟hadi, Eshon Boboxon nomidagi ayollar 

madrasasi, Abulqosim va Ko„kaldosh madrasalari ishlab turibdi. 

O„zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  1995-yil  19-maydagi  qarori 

bilan Toshkent shahrida islom ta‟limoti va falsafasini, o„zbek xalqining diniy, tarixiy 

va  madaniy  merosini  chuqur  o„rganish  maqsadida  Xalqaro  islom  tadqiqot  markazi 

tashkil  etildi.  Mazkur  markazning  asosiy  vazifasi  diyorimiz  musulmonlariga  milliy 

qadriyatlarimizni  va  haqiqiy  islom  ta‟limotini  yetkazish,  mavjud  islomiy  osori-

atiqalar  tarixini  o„rganish,  nodir  qo„lyozma  asarlarni  tadqiq  etish,  ular  bilan  keng 

jamoatchilikni  tanishtirish,  darslik  va  qo„llanmalar,  lug„atlar  tayyorlash  va  nashr 

qilishdan  iboratdir.  Mamlakat  televideniyesi  orqali  berilayotgan  «Ma‟rifatnoma» 

ko„rsatuvi  xalqning  ma‟naviyatini  yuksaltirishda,  diniy  ma‟rifatini  o„stirishda  katta 

ahamiyat kasb etib bormoqda. 

O„zbekiston  musulmonlari  erkinlik  va  imkoniyatlarga  ega  bo„lmoqdalar.  Ular 

bevosita  hukumat  yordamida  har  yili  muqaddas  Haj  va  Umra  amallarini  ado  etish 

imkoniyatiga  erishdilar.  1991–2007-yillarda  50  mingdan  ziyod  hamyurtlarimiz  ana 

shu muqaddas qadamjolarni tavof qilib qaytish sharafiga muyassar bo„ldilar. Birgina 

2006-yilning  o„zida  5  mingga  yaqin  musulmonlar  Makkai  munavvara  va  Madinai 

mukarramaga safar qildilar. 

Prezident  Islom  Karimov  1992-yili  Saudiya  Arabistoni  podshohi  Fahd  ibn  Abdul 

Aziz  as-Saud  taklifiga  binoan  ushbu  mamlakatda  bo„ldi.  Podshoh  oliy  martabali 

mehmonni katta obro„ va izzat-ikrom bilan kutib oldi hamda kisvo – muborak Ka‟ba 

uzra  yopilgan  yopinchiqni  hadya  etdi.  Albatta,  bu  qutlug„  hadya  diyorimiz 

musulmonlarining  islom  taraqqiyotiga  qo„shgan  olamshumul  hissalari,  ayni  vaqtda 

Prezidentimizning  yurtimizda  islomiy  arkonlarni  tiklash  borasida  amalga 

oshirayotgan  ulkan  xizmatlari  uchun  o„ziga  xos  bir  ehtirom  ramzi  edi.  Bunday 

tabarruk  sovg„a  qabul  qilingan  qoidaga  ko„ra  juda  kamdan-kam  odamlarga  –  eng 

mo„tabar  shaxslarga  nasib  etadi.  O„z  navbatida  davlatimiz  rahbari  bu  muqaddas 

ka‟bapo„shni mamlakatimizdagina emas, balki, butun musulmon dunyosida mashhur 

qadamjo-ziyoratgoh  hisoblanuvchi  Muhammad  Ismoil  Buxoriyning  Samarqand 

viloyatidagi  masjid-maqbarasiga  tortiq  qildi.  Buning,  albatta,    teran  tarixiy-ramziy 

ma‟nosi bor. 

Prezident  Islom  Karimovning  ma‟naviy  va  ruhiy  poklanish,  yuksak  insoniy 

barkamollik  sohasida  amalga  oshirayotgan  ishlarning  miqyosi  faqat  shular  bilan 

cheklanmaydi. U mustaqillikning dastlabki kunlaridanoq mamlakat aholisi ma‟naviy 

ehtiyojlaridan  kelib  chiqib,  islom  dini  ravnaqiga  qanchalik  keng  yo„l  ochib  bergan 

bo„lsa,  sovetlar  tuzumi  davrida  yurtimizning  xorijiy  islom  mamlakatlari  bilan 

butunlay  uzilib  qolgan  aloqalarini  yangitdan  yo„lga  qo„ydi.  Bu  aloqalar  o„zaro 

iqtisodiy  va  madaniy  munosabatlarni  chuqurlashtirish  asosida  mintaqaviy 

barqarorlikni  ta‟minlash,  dini  va  dili  bir-biriga  yaqin  bo„lgan  xalqlar  o„rtasida 

manfaatli  hamkorlikni  ta‟minlashga  xizmat  qilishi  shubhasiz.  Islom  Karimovning 




 

411 


Turkiya, Eron, Malayziya, Indoneziya, Pokiston, Misr singari mamlakatlarda bo„lishi 

O„zbekiston musulmonlari hayotida o„chmas iz qoldirdi. Albatta, bular bugungi kun 

o„lchovi bilan qaraganda, tabiiy bir jarayonga o„xshaydi. Biroq, har bir hodisani o„z 

vaqtida  baholasak,  u  ro„y  bergan  yo  amalga  oshirilgan  vaziyat  va  sharoitni  chuqur 

tahlil etsak, mazkur safarlarning naqadar katta tarixiy, siyosiy, ijtimoiy va ma‟naviy 

voqea bo„lganini anglash mumkin. 

Mamlakat rahbarining diniy  masalalarga munosabatining insonparvarlik mazmuni 

shundaki,  u  dinni  yuksak  madaniyat  va  ma‟naviyat  quroli,  beqiyos  axloq  maktabi 

sifatida baholaydi: 


Download 6,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   326   327   328   329   330   331   332   333   ...   467




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish