Менежмент ва маркетинг асослари

Етуклик (бозорнинг тўлиши) 
Сотиш суръатларининг сусайиш даври, чунки товар потенциал 
харидорларнинг аксарият қисмитомонидан тан олинган бўлади. Шу босқичда 
фойда максимал миқдорга эришади, сўнг доимий маркетинг харажатлари 
ошиши билан камайиб боради. 
Тушиш 
Кўпчилик товарлар учун («Кока-кола»га ўхшаганлардан ташқари) эртами ёки 
кечми сотиш ҳажмининг камайиш даври келади. Бунда сотиш ҳажми нолгача 
тушиши, ёки жуда паст даражагача тушиб кейин барқарорлаши мумкин. 
ТҲЦнинг турли босқичларидага нарх тебраниши 

тадбиқ этиш босқичида «қаймоқни сидириб олиш» (баланд нарх) 
стратегиясини ёки бозорга дадил кириб бориш стратегиясини (паст 
нарх) танлаш керак; 

ўсиш босқичида бирламчи баланд нарх («қаймоқни сидириб олиш» 
стратегияси) пасайиб бориши керак, бирламчи паст нарх (бозорга 
дадил кириб бориш стратегияси) аксинча кўтарилиб бориши керак; 

тўлиб бориш босқичида нарх тушади; 

тушиш босқичида нарх яна ҳам пасаяди. 
Бу ерда қуйидагиларни инобатга олиш керак: 

бозор нархларга сезгир бўлади, демак нисбатан паст нархлар сотиш 
ҳажмининг кўпайишига олиб келади; 

ишлаб чиқаришнинг ўсиши билан унинг чиқимлари, ҳамда товарни 
тақсимлаш бўйича чиқимлар камайиб боради. 
 
12-Мавзу. 
Маркетингда талабни шакллантириш ва сотувни 
рағбатлантириш 
 
Режа 
 
12.1.Баҳоларга таъсир этувчи омиллар.
12.2.Талабни баҳолаш. 
12.3. Баҳо сиёсат. 
 
12.1.Баҳоларга таъсир этувчи омиллар 
 

---

58 
Ички:
маркетинг вазифаси, маркетинг стратегияси, чиқимлар, ташкилий 
хусусиятлар, товар ҳаётий цикли босқичлари. 
Ташқи:
бозор ва рақобат тури, рақобатчилар, воситачилар, давлат, 
иқтисодиёт.