Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

337

1-jadval  

O’zbekistonda parrandachilikni rivojlantirishning asosiy ishlab chiqarish ko’rsatkichlari (2005-2014 yy.)* 

 

Yillar  

2005 

2006 

2007 

2008 

2009 

2010 

2011 

2012 

2013 

2014 

1.Barcha 

turdagi 

parrandalar, ming bosh  

20540,4 

24188,4 

26118,9 

29505,4 

33053,0 

37733,3 

42818,4 

47485,8 

52363,2 

56276,3 

Barcha toifadagi  xo’jaliklar 

2.Tuxum, mln.dona 

1966,7 

2128,1 

2220,4 

2431,5 

2760,8 

3061,2 

3441,7 

3873,7 

4388,1 

4950,0 

3.Parranda 

go’shti, 

ming tonna 

27,2 

30,0 

34,5 

35,4 

38,3 

42,9 

51,5 

60,5 

66,9 

79,4 

Fermer xo’jaliklari 

2.Tuxum, mln.dona 

71,6 

76,7 

88,8 

157,3 

228,1 

288,1 

374,5 

464,6 

501,3 

543,0 

3.Parranda 

go’shti, 

ming tonna 

0,5 

0,5 

0,6 

0,7 

1,1 

1,3 

1,5 

1,8 

2,4 

5,7 

Dehqon va aholining shaxsiy yordamchi xo’jaliklari 

2.Tuxum, mln.dona 

1165,8 

1278,1 

1383,3 

1500,8 

1657,0 

1775,5 

1875,5 

2113,7 

2399,9 

2726,9 

3.Parranda 

go’shti, 

ming tonna 

19,2 

23,4 

26,4 

26,9 

29,1 

31,7 

35 

42,6 

44,8 

50 

Qishloq xo’jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi tashkilotlar 

2.Tuxum, mln.dona 

729,3 

773,4 

748,3 

773,4 

875,7 

997,6 

1191,7 

1295,4 

1486,9 

1680,1 

3.Parranda 

go’shti, 

ming tonna 

7,5 

6,1 

7,5 

7,8 

8,1 

9,9 

15 

16,1 

19,7 

23,7 

*

  O’zbekiston  Respublikasi  Davlat  statistika  qo’mitasi.  Yillik  statistik  to’plam.  Toshkent  2013  yil  va  O’zbekiston  qishloq  xo’jaligi.  Toshkent  2015 

to’plam materiallari. 

 

---

16.12.Parrandachilikning  iktisodiy samaradorligini oshirish imkoniyatlari 

 

Ko’pchilik  xo’jaliklarda,  ayniqsa,  parrandachilik  fabrikalarida  tuxum  ishlab  chiqarish  va  sotish 

xarajatlarining rentabelligi bozor iqtisodiyoti qonunlari talablariga javob beradi. Ammo parranda 

go’shtlarini  yetishtirishda  va  sotishda  bu  ko’rsatkichni  optimal  tashkil  topish  imkoniyatlaridan 

oqilona foydalanishga erishilgan emas. 

Ko’proq,  sifatliroq  va  arzonroq  parrandachilik  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  va  sotish  uchun 

quyidagi omillardan va imkoniyatlardan  to’laroq foydalanish zarur: 

1.Tarkibida 15-20 ta moddalar mavjud bo’lgan omuxtayemlardan foydalanish; 

      2.Xo’jaliklarning  ixtisoslashishini  hisobga  olib  elita  hamda  gibrid  parranda  zotlarini 

ko’paytirish zarur. Oxirgi yillarda O’zbekiston parrandachilik fabrikalarida va boshqa   

xo’jaliklarda  “Leggorn”,  “Kornish”,  krosslardan  «Ko’ng’ur-xayseks»,  «Lomoni-braun»  kabi 

tovuq zotlaridan foydalanish yuqori samara bermoqda; 

      3.Inkubasiya  jarayonida  sog’lom  jo’ja  va  boshqalarni  olish  uchun  ilg’or  (progressiv) 

usullardan keng foydalanish kerak. Inkubasiyalanadigan tuxumlar maxsus karton qog’ozlarda va 

fleygalarda joylashtiriladi, 8-12

0

S issiklikda, nisbiy namligi 75-80% omborxonalarda, uzog’i bilan 

5-6 kungacha saqlanadi. Inkubasiyalashdan oldin tuxumlarni formaldegid yod, azon, margansovka 

va boshqalar kabi maxsus moddalar bilan zararsizlantirilishi ulardan foydalanish koeffisiyentini 

oshiradi; 

      4.Yosh  jo’ja  va  boshqalarni  maxsus  kletkalarda  hamda  to’shamalarda  saqlashning  ham 

progressiv usullaridan foydalanish lozim. Ayniqsa ularni oziqlantirish belgilangan me’yorlarda va 

muddatlarda amalga oshirilishi, mikroklimatni saqlash aloxida axamiyatga ega; 

5.Zooveterinariya xizmatining progressiv usullaridan foydalanishni tashkil etish lozim; 

      6.Tuxum,  go’sht,  jo’ja  va  parrandachilik  mahsulotlarini  erkin,  shartnoma  baholarida  sotish, 

parrandachilikda  band  bo’lgan  ishchi  va  xizmatchilarga  kafolatlangan  mehnat  haqi  to’lashning 

amalga oshirilishi ham muhim tadbir bo’lib hisoblanadi.