Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti

15.11.Kartoshkachilikning  xalq xo’jaligidagi ahamiyati 

 

Kartoshka  ekinining  asosiy  mahsuloti-kartoshka  foydalanish  turlari  jihatidan  universal 

mahsulot hisoblanadi. Uning tarkibida 70-80% suv, qolgan qismida kraxmal, oqsil, yog’, «S» va «V» 

---

 

 

302 

guruhi  tarkibiga  kiruvchi  vitaminlar  shuningdek,  har  xil  moddalar,  kaliy,  fosfor  va  boshqa  o’nlab 

moddalar bor. 

Kartoshkadan  asosan  xushxo’r  to’yimli  oziq-ovqat  shaklida  foydalaniladi,  uni  me’yor 

darajasida iste’mol etish inson tomonidan iste’mol etiladigan ko’pgina mahsulotlarni  yaxshi hazm 

bo’lishiga  ham  yordam  beradi.  Yevropa  va  Lotin  Amerikasi  mamlakatlarida  o’simlikchilik  oziq-

ovqatlar  balansi  tarkibida  kartoshka  don  mahsulotlaridan  keyin  ikkinchi  o’rinda  turadi. 

O’zbekistonda  ham  aholining  kartoshkaga  bo’lgan  talabi  va  uni  qondirish  darajasi  kuzatilib 

borilmoqda. Kartoshkani qayta ishlash jarayonida kraxmal va  spirt olinadi. Ular asosan shirinlik va 

alkogol ichimliklar ishlab chiqarishda foydalaniladi. 

Kartoshka tuganaklaridan  25 foizgacha kraxmal olinadi. Bir gektar kartoshka hosilidan g’alla 

ekinlariga nisbatan 3-4 marta  ko’proq spirt olinadi. Bundan tashqari 1 tonna kartoshkadan spirt olish 

uchun qayta ishlash jarayonida 1500 l barda olinadi va chorvachilikda ozuqa shaklida foydalaniladi. 

Kartoshkadan  cho’chqalarni  oziqlantirish,  o’ta  sifatli  go’sht  ishlab  chiqarishga  imkoniyat 

yaratadi.  Sug’oriladigan  yerlarda  ertagi  va  kechki  navlaridan  2  marta  hosil  olish,  aholining 

kartoshkaga bo’lgan talabini taqvim yil davomida barqaror  ta’min etishga sharoit yaratadi va h.k. 

O’zbekistonda  kartoshkachilikni  intensiv  rivojlantirish  yer,  suv,  mehnat  va  boshqa  resurslar 

potensialidan foydalanish samaradorligini oshirishga sharoit yaratadi.