Microsoft Word 01 Kishlok xujalik ishlab chikarish iktisodiyoti

3.1. Agrosanoat majmui tushunchasi, uning maqsadi va tarkibi 

Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  iqtisodiyot  tarmoqlarining,  shu  jumladan,  qishloq  xo’jaligi  ishlab 

chiqarishining  samaradorligi  ko’p  jihatdan  boshqa  tarmoqlar  ishlab  chiqarish  faoliyatiga 

chambarchas  bog’liq.  Sababi,  bir  tarmoqning  pirovard  mahsuloti  boshqa  bir  tarmoq  uchun  ishlab 

chiqarish  vositasi  yoki  xom-ashyosi  bo’lib  xizmat  qiladi  va  uning  tarmoq  uchun  birlamchi  qayta 

ishlash yoki mahsulotni iste’molchiga yetkazib berish xizmatini vujudga keltiradi. 

Qishloq  xo’jaligi  bir  tomondan,  texnika,  qishloq  xo’jaligi  mashinalari,  yoqilg’i  moylash 

materialllari, zaharli kimyoviy vositalar, mineral o’g’itlar, qurilish materiallari va transport vositalari 

yetkazib beruvchi sanoat bilan, ikkinchi tomondan, ta’mirlovchi, saqlovchi, yetkazib beruvchi, ya’ni 

xizmat qiluvchi tarmoqlar va ishlab chiqaruvchilar bilan bog’langan. 

Bundan tashqari, qishloq xo’jaligi mahsulotlaridan xom-ashyo sifatida foydalanuvchi, sanoatning 

oziq-ovqat, yengil, to’qimachilik kabi tarmoqlari bilan ham mustahkam aloqa mavjud. 

Sanoat va qishloq xo’jaligi tarmoqlari o’rtasida bunday aloqadorlik ular bazasida, organik jihatdan 

aloqador  bo’lgan  va  yagona  pirovard  maqsadga  qaratilgan  agrosanoat  majmui  shakllanishuvini 

vujudga keltiradi. 

Shunday qilib, agrosanoat majmui qishloq xo’jaligini rivojlantirish bilan, uning ishlab chiqarishga 

xizmat qiluvchi va qishloq xo’jaligi mahsulotlarini iste’molchiga yetkazib berish bilan bog’langan 

iqtisodiyot    tarmoqlarining  to’plamidan  iboratdir.  Uning  faoliyati  minimal  xarajatlar  hisobiga 

mamlakat  aholisini  oziq-ovqat  mahsulotlari  va  sanoatni  xom-ashyo  bilan  to’laroq  qondirishga 

qaratilgan. 

Agrosanoat majmuining asosiy ijtimoiy – iqtisodiy maqsadi quyidagilardan iborat: 

•

 

 Mamlakatning  oziq-ovqat  muammosini  hal  qilish  va  unga  bo’lgan  iste’molni  ilmiy 

asoslangan me’yorlarga yaqinlashtirish; 

•

 

 Aholini qishloq xo’jaligi xom–ashyosidan tayyorlanadigan oziq-ovqat bo’lmagan tovarlarga 

bo’lgan talabini qondirish; 

•

 

 Agrosanoat majmui korxonalarini rivojlantirishning intensiv shakliga o’tkazish va shu asosda 

pirovard mahsulot ishlab chiqarishni o’stirishni ta’minlash; 

•

 

 Barcha  tarmoq  va  korxonalarda  mavjud  resurslar  salohiyati(potensiali)dan  foydalanishni 

yaxshilash va shu asosda ishlab chiqarish samaradorligini oshirish; 

---

 

 

 

73 

 

•

 

 Tashqi  savdo  oboroti  strukturasini,  oziq-ovqat  mahsulotlarini  ko’proq  chetga  chiqarish 

hisobiga o’zgartirish. 

Agrosanoat majmui o’z ichiga uchta sohani qamrab oladi: