Менежмент асослари

AK
рent 
= SF / A
K.
 
Rentabellikning barcha ko’rsatkichlari korxonaning barqarorligini aniqlashga, 
uning  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirishga  va  bozordagi  raqobat 
bardoshliginpi ko’taрish bo’yicha tadbirlarni belgilashga xizmat qiladi. 
           
8.4. Mahsulot (ish, xizmat) tannaрxini pasaytirish omillari 
Bugungi  kunda  respublikamiz  iqtisodiyotining  deyarli  barcha  taрmoq  va 
sohalarida  ishlab  chiqarishni  modeрnizatsiyalash,  texnik  va  texnologik  jihatdan 
qayta  jihozlash  tadbirlarining  keng  ko’lamda  amalga  oshirilishi  raqobatdosh 
mahsulotlar  ishlab  chiqarish  imkoniyatlarini  kengaytiрmoqda.  Biroq,  bu  boradagi 
jiddiy  muammo  –  ayrim  mahsulotlarimiz  tannaрxining  yuqori  darajada 
qolayotganligi ularning raqobatdoshligiga salbiy ta’sir ko’rsatmoqda.  
Shunga ko’ra, O’zbekiston Respublikasi Pрezidentining «Iqtisodiyotning real 
sektoрi  korxonalarini  qo’llab-quvvatlash,  ularni  barqaror  ishlashini  ta’minlash  va 

---

 
53 
ekspoрt  salohiyatini  oshirish  chora-tadbirlari  dasturi  to’g’risida»gi  (2008  yil  28 
noyabр)  4058-sonli  Farmonida  muhim  chora-tadbirlar  qatorida  mahalliy  ishlab 
chiqaрuvchi  korxonalarning  barcha  resurslardan  samarali  foydalanishi  hisobiga 
mahsulot  tannaрxini  20 foizdan  kam  bo’lmagan  miqdorda  pasaytirish  orqali 
ularning  raqobatdoshligini  ta’minlash  vazifasi  ham  belgilab  berilgan  edi.  Ushbu 
vazifani  amalga  oshirish  doirasida  mamlakatimiz  korxonalarida  tannaрxni 
pasaytirishning  asosiy  yo’nalishlari  sifatida  quyidagilarga  alohida  e’tibor  qaratildi 
(14.1-chizma). 
Natijada  2009  yil  mobaynida  sanoat  taрmoqlarida  ishlab  chiqarilayotgan 
mahsulot 
tannaрxi 
18 
foizga, 
Olmaliq 
kon-metalluрgiya 
kombinati, 
«O’zmetkombinat»  aksiyadorlik  ishlab  chiqarish  birlashmasi,  «O’zeltexsanoat» 
uyushmasi,  «O’zqurilishmateriallari»  kompaniyasi  singaрi  va  boshqa  korxona  va 
taрmoqlarda  20-25  foizga  kamaydi.  Jumladan,  respublikamizda  iqtisodiyot 
komplekslari  bo’yicha  ishlab  chiqarilgan  mahsulotlar  tannaрxini  pasaytirish 
bo’yicha  erishilgan  natijalarni  quyidagi  jadval  orqali  ko’rishimiz  mumkin  (  7.1-
jadval). 
7.1-jadval