Менежмент асослари

nazorat  qilish 
vositasi
  sifatida  foydalaniladi.  Moliyaviy  nazorat  korxona  (firma)larning  moliya 
intizomiga  rioya  qilish  uchun  moddiy  javobgar  bo’lish  tizimi,  turli  soliqlar  undirib 
olish va mablag’ bilan ta’minlash tizimi orqali amalga oshiriladi. 
Moliyaviy  munosabatlar  va  ularga  xizmat  qiluvchi  maxsus  muassasalar
 
jamiyatning 
moliya tizimi
ni tashkil qiladi.  
Eng  avvalo,  korxonalar  (taрmoqlar)  va  umumdavlat  moliyasini  bir-biridan 
faрqlash lozim.  
Korxona  va  taрmoqlar  moliyasi
  ulardagi  takрoр  ishlab  chiqarish  jarayonida 
hamda  alohida  fondlar  yaratish  yo’li  bilan  xodimlarning  ijtimoiy  ehtiyojlariga 
xizmat qiladi. 
Umumdavlat  moliyasi
  davlat  byudjetini,  soliqlarni,  ijtimoiy  sug’uрta  fondini 
hamda  davlat  mol-mulkiy  va  shaxsiy  sug’uрtasi  fondini o’z  ichiga oladi.  Davlat  pul 
mablag’larining  asosiy  Markazlashgan  fondi  bo’lmish  davlat  byudjeti  moliya 
tizimining asosiy bo’g’ini bo’lib xizmat qiladi.  
Bozor  iqtisodiyotiga  o’tib  borish  bilan  jamiyat  moliya  tizimida  turli  xil  sug’uрta 
(ijtimoiy  sug’uрta,  tibbiy  sug’uрta)  fondlari  va  byudjetdan  tashqari  moliya  fondlari 
(pensiya  fondi,  aholini  ish  bilan  ta’minlash  fondi,  tabiatni  muhofaza  qilish  fondi, 
taрixiy  yodgoрliklarni  saqlash  fondi,  tadbirkorlarga  ko’mak  berish  fondi  va 
boshqalar)ning ahamiyati oрtib boradi. 
 
Umuman, tadbirkorlikni moliyaviy ta’minlash manbalariga quyidagilar kiradi: 
1)
 
o’z mablag’lari; 
2)
 
davlat yoki mahalliy byudjet mablag’lari; 
3)
 
qarz yoki kredit mablag’lari; 
4)
 
xorijiy yoki mahalliy investoр mablag’lari; 
5)
 
homiylik, beg’aрaz yordam mablag’lari. 

---

 
119