Anatomiya 2014. indd

Afferent o‘tkazuv yo‘llari 

ekstratseptiv, propriotseptiv va in-

tratseptiv tizim tolalariga bo‘linadi. Ekstratseptiv markazga inti-

luvchi yo‘llar orqali tashqi muhit ta’sirida hosil bo‘ladigan nerv 

impulslari o‘tadi. Bu yo‘llarga harorat, og‘riq, tanaga bo‘ladigan 

bosim hamda sezgi a’zolaridan keluvchi o‘tkazuv yo‘llar kiradi.

Propriotseptiv markazga intiluvchi yo‘llar mushaklar, paylar, 

bo‘ g‘im xaltasi, boylamlardan kelayotgan nerv impulslarini orqa 

miya dan bosh miyaga o‘tkazib beradi.

Sezuvchi uzun proyeksion o‘tkazuv yo‘llari ekstratseptorlar, 

propriotseptorlar va interotseptorlardan kelayotgan impulslarni 

orqa miyadan bosh miya po‘stlog‘ining sezuv, harakat markaziga 

va miyachaga o‘tkazib beradi. Bu yo‘llarning o‘ziga xos xususiyati 

shundan iboratki, ular uch neyrondan iborat bo‘lib, birinchi ney-

roni bosh va orqa miyadan tash qarida, orqa miya tuguni yoki bosh 

miya nervlarining sezuvchi tugunlarida joylashgan soxta unipolyar 

hujayralar tash kil qiladi.

1.