Saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo

III.
 
Nazorat  qilish  –  baholash  blokining 
vazifasi  qo’yilgan 
maqsadni  amalga  oshirishning  borishi  haqida  joriy,  oraliq  va  yakuniy 
nazoratlarni  o’tkazish,  ya’ni  muntazam  ravishda  qaytuvchan  aloqani 
ta’minlash  va  axborotga qayta  ishlov  berishdan  iborat.  Olingan axborotni 
tahlil qilib, zarur hollarda kelgusida harakatlarga  o’zgartirishlar  kiritiladi 
va  nihoyat,  qo’yilgan  maqsad  va  olingan  natijalarning  mosligi  haqida 
xulosa  chiqariladi.  Har  qanday  maqsadga  erishishda  vaziyat  bevosita 
natijalarning mosligi haqida xulosa chiqariladi. 
Har  qanday  maqsadga  erishishda  vaziyat  bevosita  o’z  ta’sirini 
ko’rsatadi.
 
Tashqi shart-sharoitlar o’quvbinolari, xonalarni jihozlashda, texnik va 
boshqa  vositalar  bilan  ta’minlanganlik  darajasida,  ijtimoiy  muhit  va 
boshqalarda o’z aksini topadi.
 
Ko’zlangan  maqsadni  amalga  oshirish  jarayonida  quyidagi  omillar 
o’ziga xos to’siq bo’lishi ham mumkin:
 
-pedagogik tizimning barcha tashkiliy elementlari va  ularning
 
o’zaro aloqadorligida uyg’unlikning mavjud emasligi;
 
-ta’lim  jarayoni  ishtirokchilarining  psixologik,  shaxsiy-individual  va 
boshqa xususiyatlari.
 
-  ta’lim  beruvchining  kasbiy  kompetentligi  kabilar.  Pedagogik 
texnologiyalar qo’llash darajasiga ko’ra:
 
-
 
umumiy texnologiyalar (katta);
 
-
 
xususiy texnologiyalar (o’rta);
 
-
 
kichik modulli universal (kichik) texnologiyalarga ajaratiladi.
 
Ta’lim maqsadlarini, baholash mezonlarini hamda ta’lim sharoitlarini 
takroriy  hosil  qilishdagi  imkoniyatlaridan  kelib  chiqib,  ta’lim-tarbiya 
jarayonining  tarbiyaviy  omillariga  ham  “texnologik”  jarayonni  keng  tatbiq 
etish  mumkin.  Bu  jihatdan  “ta’lim  texnologiyasi”  ta’lim  va  tarbiya 
o’rtasidagi  farqni  qisqartiradi.  “Ta’lim  texnologiyasi”  ta’lim  maqsadlarini 
aniqlashtirish  va  qismlashtirish,  ta’lim  natijalarini  standartlashtirish,  ta’lim 
jarayonidagi  samarali  qaytuvchan  aloqa,  avtomatlashtirish  imkoniyatlari 

---

25
 
 
kabi  muhim  ta’lim  muammolarini  hal  qilish  imkonini  beradi.  Ushbu 
muammoni  ishlab  chiqishda  “ta’lim  texnologiyasi”dagi  o’qitishtizimlarini 
qurishdagi  tajribani  hisobga  olish  va  tanqidiy  tahlil  qilish  maqsadga 
muvofiqdir.
 
Ta’lim  jarayonining  “texnologik”  qurilishi  qator  muammolarni  ham 
keltirib  chiqaradi.  Ularga,  birinchi  navbatda,  didaktik  maqsadlarni  ishlab 
chiqish,  ularni  muvofiq  ravishda  tarkib  toptirish,  mos  ravishdagi  ta’lim 
jarayonini  loyihalashtirishda  uning  shakl  va  mazmuni  muvofiqligini 
ta’minlash, 
ta’lim 
oluvchilar 
tomonidan 
tajribaning 
to’laqonli 
o’zlashtirilishi, barcha ta’lim oluvchilar saviyasini tenglashtirish va oshirish 
kabilarni kiritish mumkin.
 
Bo’lajak  mutaxassislarni  sifat  jihatidan  zamon  talablari  darajasida 
tayyorlashga  avvalo  ularga  aniq    bilimlar  berish,  kasbiy  ko’nikma    va 
malakalarni  shakllantirish,  ulardan  kasbiy  faoliyatlarida  unumli  qo’llashga 
o’rgatish  orqali  erishish  mumkin.  Bunday  natijaga  erishishda  aynan 
texnologik yondashuv keng imkoniyatlarni ochadi.