Book · November 019 citations reads 2,471 authors

intervyu
dir.  Intervyudagi  savollar  oldindan 
tayyorlanib,  suhbatdoshiga  uzatiladi.  Olingan  javoblar  har  doim  ham  pedagogik 
muammoni  yaxlitligicha  tahlil  qilishga  imkoniyat  yaratmaydi,  chunki  intervyu 
javoblari  keng  jamoatchilik  ichida  tahlil  qilinadi.  Shu  sababli  suhbatdosh  ayrim 
paytlari o‘z fikrini aniq, va ravshan, baralla aytishga iymanadi. 
   Test
  metodi  –ijtimoiy  fikrni  o‘rganish,  kichik  vaqt  ichida  biron  muammoga 
javob  topish,  tahsil  oluvchilarning  bilim  darajasi  va  fanlarni  o‘zlashtirish 
darajasini  o‘rganish  uchun  qo‘llaniladi.  Test  metodi  qisqa  vaqt  ichida  katta 
hajmdagi  ma'lumotga  ega  bo‘lishga,  ulkan  auditoriya  bilan  ishlashga  imkoniyat 
yaratadi.  Test  sinovlari  orqali  tahsil  oluvchilarning  bilimlari  qisqa 
muddat  ichida  yoppasiga  aniqlanadi  va  baholanadi.  Masalan,  XX 
asrning  o‘rtalarida  abiturient  biron  bir  oliy  o‘quv  yurtiga  kirishi  uchun 
deyarli bir oy mobaynida bir necha fandan imtihon topshirar va ularning 
javoblarini  kutish  uchun  ancha  vaqt  sarflardi.  Baholar  ko‘p  hollarda 
sub'ektiv  quyilar,  imtihon  qilinayotgan  fanlar  javoblari  birin -ketin 
chiqarilar,  natijada  adabiyot  shinavandasi  birinchi  imtihondan  natijasi 
salbiy  baholansa,  keyingi  imtihonga  kirish  huquqidan  mahrum  etilardi 
va  shu  bois    yoshlarning  talaygina  qismi  o‘z  sevgan  kasbini  egallay 
olmasdi.  Mustaqilligimizning  dastlabki  kunlaridanoq  yoshlarning 
bilimiga  xolisona  yondashish,  ular  iqtidorini  yuzaga  chiqarish 
maqsadida O‘zbekiston Respublikasida oliy ta'lim muassasalariga kirish 

---

92 
 
uchun  1993  yildan  e'tiboran  abiturientla rning  bilim  darajasini  baholash 
uchun  bir  kunda  (1  avgust)  va  aynan  bir  xil  vaqtda  test  sinovlari 
o‘tkaziladi.  Test  javoblari  qisqa  muddat  ichida  tahlil  qilinib,ob'ektiv 
baholanadi.  Test  metodi  orqali  yoshlarning  bilimi  baholanishi  ularning 
fanlarni  o‘zlashtirganlik  darajasini  xolisona  baholashga  yordam  beradi 
va iqtidorini yorqinroq ifodalashga zamin yaratadi.  
      Test    savollarining    o'rni  va  ularning  mazmunan    rang -barang    qilib 
tuzilishi,  ko‘p  variantda  qo‘llanilishi  tadqiq  qilinayotganlarning  
mustaqil    fikrlarini    o'stiradi,  kelajakni  real  baholash    qobiliyatini  
taraqqiy ettiradi.     
Ilmiy  tadqiqotlarda  test,  so'rovnomalar  metodi
 
takchi  bo'lib  hisoblanadi. 
So'rovnoma  - anketa metodi qo'llanilganda yaratilgan ilmiy farazning yangiligini 
bilish, aniqlash, tadqiq qilinuvchilarning yakka  yoki guruhli fikrlari, qarashlarini 
o‘rganishga  imkon  yaratiladi;  qanday  kasblarga  qiziqishlarini,  kelajak  orzu-
istaklarini  bilish  va  tegishli  xulosalar  chiqarish,  tavsiyalar  berish  maqsadida 
o'tkaziladi.  
Test,  anketa  savollarini  ishlab  chiqish  murakkab  ilmiy  jarayondir.  Pirovard 
natijada  tadqiqot  natijalarining  ishonchliligi  anketalar  mazmuniga,  berilayotgan 
savollar  shakliga,  to‘ldirilgan  anketalar  soniga  bog‘liq  bo‘ladi.  Odatda  test 
savollarining  ma'lumotlarini  kompyuterda  matematik-  statistika  metodlari  bilan 
ishlov berishga imkon beradigan qilib tuziladi.