O’zbеkistоn rеspublikаsi хаlq tа`limi vаzirligi

Lev Nikolayevich Tolstoy  (1828-1910)
A.N.Tolstoy kelib chiqishi yuqori tabaqalar aslzodalardan edi. Agar kelib chiqishiga
chuqurroq ahamiyat berilsa, Tolstoy Pushkin va knyaz Trubetskoylar bilan qarindoshligi
bor. U 1828-yilda Tula guberniyasining Yasnaya Polyana qishlog`ida tug`ilgan. 2 yoshida
onasi, 9 yoshida otasi qazo qiladi. U avval katta ammasining, keyinchalik, Qozon shahrida
yashovchi kichik ammasinikida tarbiyalanadi. 16 yoshida Qozon universitetining falsafa
fakulteti   turk-arab   tillari   bo`limiga   o`qishga   kiradi,   lekin   o`quv   yilining   oxirida   uni
darslarga   kam   qatnashganligi   uchun   imtihonlarga   kiritishmaydi.   Tolstoy   shu
universitetning   huquq   fakultetiga   o`qishini   ko`chiradi,   baribir   oradan   ikki   yil   o`tgach
o`qishni   tashlab   ketadi.   (1850-yildan   to   o`limigacha   kundalik   tutadi)   1847-yilda   ota-
onasidan qolgan mulkni ukasi bilan bo`lishib olishadi. 1200 desyatin yer bilan 330 dehqon
va Yasnaya Polyana qishlog`i L.Tolstoyga tegadi. 1852 yilda harbiy xizmatga yollanadi va
shu yilning iyul oyida uning “Bolalik” povesti “Sovremennik” jurnalida bosilib chiqadi.
1854-55-yillarda Tolstoy Sevastopol himoyasida jang qiladi. Qrim urushida Rossiyaning
yengilishi, Sevastopolni turklar bosib olganidan keyin u zahiraga bo`shaydi.
1855-yilda   u   Nekrasov,  Turgenev,  Chernishevskiy,  Goncharovlar  kabi   yozuvchi,
shoirlar  bilan  tanishadi.   Ular  bilan   tanishgandan  so`ng,   avvalida Tolstoy   liberallarning
fikrini ma’qullab turdi, lekin tez orada o`zining pozitsiyasini mustahkamlab oldi. Uning
fikricha, Rossiyani yanada rivojlantirish uchun xalqni ma’naviy qayta tarbiyalash kerak.
Har qanday shaxs o`zi ustida ishlashi zarur edi. 1862-yilda L.N.Tolstoy o`zidan 16 yosh
kichik   bo`lgan   Sonya   Andreyevna   Berisga   uylanadi.   1863-yildan   boshlab,   “Urush   va
Tinchlik” romani ustida ishlashni boshlaydi. 1869-yili Tolstoy o`zining mazkur roman-
epopeyasini yozib tugatadi.
70-80-yillar o`rtasida u ancha adabiyotdan biroz yiroqlashib ketadi. 80-90-  yillar
boshida   u   adabiyotga,   ijodga   qaytadi   va   o`zining   “Ivan   Ilichning   o`limi”,   “Kreyser
sonatasi”, “Tirilish” kabi asarlarini yaratdi.
1910-yilning   28-oktabrida   uyidan   ketadi.   Yo`lda   u   pnevmoniya   bilan   kasallanib
qoladi va Astaxova temiryo`l stansiyasida olamdan o`tadi.