1. Mavzu: Xorijda maktabgacha ta`lim fanining predmeti. Jahon mamlakatlari ta’limi taraqqiyotining ayrim masalalari

Boshlang’ish maktab 

Boshlang’ish  maktablarning  asosiy  vazifasi  6  yoshdan  15  yoshgasha 

bo’lgan bolalarga tulaqonli bilim, ta`lim berish ularning umuminsoniy, axloqiy 

xislatlariga ega bo’lib shaklanishi ta`minlashdan iboratdir. 

---

80 

 

Boshlang’ish  sinflarda  o’qitiladigan  o’quv  predmetlari  va  dasturlari 

bolalarning  yoshi,  muhitiga  moslashgan  bo’lib,  ular  o’quvshilarning  umumiy 

savodxonligini ta`minlab berishdan tashqari ma`lum darajada kasb yo’nalishiga 

ham ega qiladi. 

Sinfdan-sinfga  ko’shirish  o’quvshining  o’qish  tezligi,  yozuvi,  xusnixati, 

arifmetika,  tarix,  geografiya,  musiqa  va  san`at  kabi  predmetlarni  boshlang’ish 

sinf  dasturi  hamda  darsliklari  doirasida  qanday  o’zlashtirib  olganligiga  qarab 

belgilanadi. 

Amerika  maktablarida  o’quv-tarbiya  ishlari  bilan  bog’liq  masalalarni 

to’laligisha  xar  bir  shtat  o’ziga  mustaqil  belgilab  olish  xuquqiga  ega.  SHu 

boisdan  boshlang’ish  maktablarda  o’quv  davomiyligi  turli  shtatlarda  turlisha 

belgilangan.  YA`ni  boshlang’ish  ta`lim  4,5,6,8  yillik  bo’lishi  mumkin. 

O’quvshilar  shu  davr  ishida  ingliz  tili,  ijtimoiy  fan,  tabiat  va  gigiena, 

matematika,  xunarmandshilik  va  san`at,  badantarbiya  va  sport  predmetlaridan 

saboq  oladilar.  AQSh  maktablarida  o’qish  har  bir  o’quvshi  ushun  faxr-iftixor 

bulishiga  o’quvshi  bilimi  imkoniyati,  nuqtai  nazariga  ishonsh  hissini 

tarbiyalashga  katta  e`tibor  beriladi.  O’quvshilarni  maktabdan  bezdirish,  ularni 

darslarga  ishtiyoqsiz  va  loqayd  bo’lib  qolishlari  favqulodda  salbiy  holat 

hisoblanadi. 

Amerikada  3  yoshgacha  bolalar  tarbiyasi  bilan  onalar  shug‘ullanadilar, 

lekin  ularga  xech  qanday  imtiyozlar  berilmagan.  Uch  yoshdan  5  yoshgacha 

xususiy  yoki  davlat  bog‘chalaridan  foydalanish  mumkin,  lekin  bolalar 

bog‘chalari kichik va bu tizim kam rivojlangan. Enaga yonlash bir haftada 200 

dollarga  tushadi.  Bolalarda  yagona  bir  dastur  mavjud  emas.  Kerak  bo‘luvchi 

hamma jihozlar va kunlik ovqatni ota-onalarning o‘zi olib keladi. 5 yoshdan esa 

«Kinder  garde»  deb  ataluvchi  tayyorlov  muassasalarida  ta’lim  boshlanadi. 

Boshlang‘ich maktab 6 yoshdan to 13- 15 yoshgacha bo‘lgan bolalarni qamrab 

oladi. 

 

 

---

81