O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti



Download 4,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet249/271
Sana02.01.2022
Hajmi4,73 Mb.
#306804
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   271
Bog'liq
iqtisodiy talimotlar tarixi

The  Theory  of  Economic  Development
,  trans.  Redvers  Opie  (Cambridge,  Mass.:  Harvard 
University Press, 1934), p. 64. Italicized in the original. 
76
 J. A. Schumpeter, 
Capitalism, Socialism, and Democracy
, 3rd ed. (New York: Harper, 1950), p. 134.   


320 
 
yollanma  ish  yurituvchi  va  aksiyadorlar  xususiy  mulkchilik  tamoyilini 
himoya qila olmay qolishadi. Ularning munosabati ishchi kuchi sinfi va 
jamiyat o‗rtasida keng yoyiladi. ―Oxir-oqibat bunga chidab tura oluvchi 
hech  kim  qolmaydi  (nafaqat  uchastka  ichida,  balki  undan  tashqarida 
ham).‖
77
 Bundan tashqari kapitalizmning yana bir muvaffaqiyatli tomoni 
kapitalist  tomonidan  topilgan  boylik  hamda  daromaddagi  o‗zgarishlar 
―aytilgan so‗z qudrati bilan qurollangan‖ va ―amaldagi hodisalar uchun 
bilvosita javobgarlikka‖ ega bo‗lgan jamiyatda intellektual guruhlarning 
ko‗payishiga  imkon  yaratganligi  sababli  ham  jarayonni  tezlashtirar 
edi.‖
78
 Ba‘zi  hollarda  ular  hukumat  byurokratiyasining  bir  qismi 
sanaladi,  ammo  eng  muhim  tomoni  shundaki,  hattoki  ommaviy 
kommunikatsiyaning yuqori darajalarda rivojlanishi orqali ular jamiyatni 
kapitalizm  institutlaridan  g‗azablanganlar  hamda  norozilar  sinflariga 
ajratishadi.  
Shumpeter  sekin-astalik  bilan,  ammo  ishonchli  tarzda  yaqinlasha-
yotgan  sevimli  tizimning  barbod  bo‗lishini  oldindan  ko‗ra  bildi. 
Tadbirkorning  yo‗q  bo‗lib  ketishi  hamda  davlat  aralashmaslik 
siyosatining  tugallanishi  natijasida  hukumat  iqtisodiyotga  yana  va  yana 
aralashishidan  voqif  bo‗lgan  edi.  Keynsga  o‗xshagan  ba‘zi  bir 
iqtisodchilar  mazkur  ichki  ishlarga  aralashish  siyosatini  kapitsalizmni 
saqlab  qolishning  yo‗li  sifatida  ko‗rishdi,  ammo  Shumpeter  buni 
kapitalizmning  batamom  yakunlanish  alomati,  deb  bildi.  ―Mulkchilik 
alomatlarining  yo‗qolishi‖  va  tadbirkorlikning  tugallanishi  natijasida 
Shumpeter oldingi iqtisodiy o‗sish uchun zamin yaratgan iqtisodiyotdagi 
dinamik element g‗oyib bo‗lishini bashorat qildi.  
Shumpeter  ba‘zi  tahsinlarga  sazovor  bo‗ldi,  lekin  asosiy  bozor 
iqtisodchilaridan bunday E‘tirofga ega bo‗la olmadi.  
Uning  norasmiy  yo‗nalishi  standartlashayotgan  rasmiy  yo‗nalish 
modeliga  mos  tushmas  edi.  Bu  faqatgina  makroiqtisodiyotning  asosiy 
qismini tashkil etgan hamda iqtisodiy o‗sishga alohida e‘tibor qaratgan, 
shuningdek,  iqtisodiy  o‗sishning  rasmiy  modelini  yaratib  bergan  1950-
yillarda  R.Xarrod,  E.Domar,  R.Solov  va  T.Svan  asarlarida  o‗z  aksini 
topdi.  Ushbu  rasmiy  iqtisodiy  o‗sish modellariga  qiziqish 1930-yillarda 
sodir  bo‗lgan  depressiya  hodisasi  tufayli  ahamiyatsiz  bo‗lib  qoldi  va 
shundan  kelib  chiqib,  iqtisodiy  davr  nazariyalariga  alohida  e‘tibor 
qaratildi. 

Download 4,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish