Biokimyo pmd

Kalsiy va fosfatlar almashinuvining boshqarilishi

Organizmda kalsiy quyidagi vazifalarni bajaradi:

1. Kalsiy tuzlari suyaklarning mineral qismini tashkil etadi.

2. Kalsiy ionlari fermentlarning kofaktorlaridir.

3. Kalsiy ionlari kalmodulin bilan birikib sAMF singari ta’sir etadi.

Kalsiy almashinuvi fosfat almashinuvi bilan chambarchas bog‘liqdir.

Kalsiy almashinuvining idora etilishida paratgormon, D

3

 vitamini

unumlari va kalsitonin ishtirok etadi.

---

351

Organizmda 1,5 kg atrofida kalsiy mavjud bo‘lib, uning ikki fondi

mavjud:

1. Suyaklardagi kalsiy.

2. Suyuqliklardagi yoki to‘qima oqsillari bilan birikkan kalsiy.

Paratgormon

Paratgormon qalqonsimon bezning orqa yuzasida joylashgan

paratireoid bezlarda hosil bo‘luvchi peptidli (84 aminokislota qoldig‘i)

gormondir. Kalsiy konsentratsiyasi pasayganda uning sintezi tezlashadi,

ortganda esa  sekinlashadi. Paratgormonning yarim yashash davri  20

daqiqa. Nishon hujayralar  suyak va buyraklardir, ularda paratgormon

bilan bog‘lanuvchi retseptorlar mavjud. Uning ta’sirida suyakda

rezorbsiya boshlanib, kalsiy va fosfatlar qonga o‘tadi. Buyraklarda esa

kalsiy rezorbsiyasi kuchayadi, fosfatlar rezorbsiyasi pasayadi, natijada

organizmda kalsiy tejab qolinadi, fosfatlar esa chiqarib yuboriladi.