Navoiy davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti geografiya o

 
Kartani nashrga tayyorlash va nashr qilish 
Kartani  nashrga  tayyorlash  ishlari  alohida  bir  jarayon  bo`lib,  tuzish 
originali  asosida  yaratiladi.  Bu  ish  yuqori  malakali  kartograf  tomonidan 
bajariladi.  Kartani  tuzish  originalidan  suratga  olish  yo`li  bilan  sinka  (ko`k  rangli 
nusxa)  tayyorlanib,  u  alyuminiy  plastinkaga  yopishtirilib,  so`ng  chizma  ishlari 
bajariladi.  Hozirgi  vaqtda  nashr  qilish  originalini  tayyorlashda  ko`plab  har  xil 
rangdagi  plastiklar  qo`llanilmoqda.  Plastiklar  ustidan  o`yib  chizadigan  maxsus 
(o`yib  chizuvchi)  ignali  asbob  yordamida  nashr  qilish  nusxasi  chiziladi.  Bunda 
chizma  ishlarining  sifati  va  mehnat  unumdorligi  oshadi.  Natijada  ish  jarayoni 
tezlashadi. 
Nashrga  tayyorlash  originalini  (nusxasini)  tuzish  ancha  murakkab  ish 
bo`lib,  karta  mazmunining  har  bir  elementi  uchun  alohida  nusxa  tayyorlanadi. 
Masalan,  chiziqlar  nusxasi  bunda  faqat  chiziqlar  daryolar,  temir  yo`llar  va 
avtomobil  yo`llari,  dengizning  qirg`oq  chiziqlari,  chegaralar,  punsonlar  berilgan 
bo`ladi.  Bundan  boshqa  yana  yozuvlar  nusxasi  ham  bo`lib,  faqat  yozuvlar 
beriladi.  Ba’zan  rel’efni  otmivka  nusxalari  ham  tayyorlanadi.  Har  bir  nusxada 
qancha  xil  rang  bo`lsa,  shuncha  xil  litografiya  (ranglar)  maketi  tayyorlanadi. 
Masalan,  chiziqlar  nusxasida  suv  ob’ektlari  ko`k  rangda  alohida,  aloqa  yo`llari 
qora  rangligi  alohida,  gorizontallar  jigar  rangda  alohida,  punsonlar  qizil  rangda 
alohida chiziladi. Nashr qilish nusxalarini to`g`ri chizilganligini tekshirish va har 
bir  geografik  elementlarni  bir-biriga  moslashtirish  uchun  maxsus  nashr  qilish 
ottisklari (nusxalari) –