H. A. Jamolxonov

  analitik  grafema
  (yozma  nutq  oqimida  ikki  harf  bir  tovushni  ifodalagani 
uchun), 
menga, senga
 so’z shakllaridagi 
n
 va 
g
 harflari esa 
oddiy grafemalar
 (yozma 
nutq  oqimida  ikkita  boshqa-boshqa  tovushni  ifodalagani  uchun)  hisoblanadi;  Kirill 
o’zbek  yozuvidagi 
e
  monografida  esa  boshqacharoq  holat  (grafik  qoida)  kuzatiladi:  u 
so’z yoki bo’g’in boshida bir yo’la ikki fonemani – "й+э" ni ifodalaydi, demak, 
sintetik 
xarakterdagi  grafema
  sanaladi  (mas., 
елкан 
so’zida),  boshi  yopiq  yoki  to’la  yopiq 
bo’g’in tarkibida esa     
e
 monografi bitta "e" unlisining o’zini ifodalaydi, demak, 
oddiy 
grafema
 xarakterida (bir tovushga bir harf  munosabatida) bo’ladi. (mas., 
мен
 so’zida) 
Bu hol turli fonetik-grafik pozitsiyada qo’llangan э va e grafemalari o’rtasida sinonimik 
munosabatni ham shakllantiradi. Qiyos qiling: 
экин   
(э-"e")-
текин    (э
-"e"
). 
Bu ikki 
so’zda  ifoda  plani  (shakli)  har  xil  bo’lgan  э