Ichida sоnlarni qo’shish va ayirishni o’rgatish. Yuz ichida sonlarni qo’shish va ayrishni o’rganish bosqichlari va usullari

IKKINCHI O‘NLIK SОNLARINI QO‘SHISH VA AYIRISH USULLARI 

1)

 

10  +  5,  5  +  10,  15  –  5,  15  –  10,  15  –  1,  15  +  1 

–  “Ikkinchi o„nlik” 

sоnlarini o„nlikdan o„tmasdan qo„shish va ayirish. 

2)

 

9  +  2,  11  –  6

  –  20  ichida  o„nlikdan  o„tib  qo„shish  va    ayirishning 

umumiy usullari. 

9 + 2 =  

9  ga  2  ni  qo„shish  kerak  bo„lsa,  sonni  bo„laklab  qo„shiladi.  Bu  quyidagicha 

bajariladi: 

Avval 10 sonini hosil qilish uchun qancha kerak bo„lsa, shuncha qo„shiladi: 9 

+ 1 = 10. So„ng 2 – bu 1 + 1 ekanligi eslatiladi. 9 ga 1 qo„shiladi, 10 hosil bo„ladi. 

10 ga yana 1 ni qo„shish kerak. Demak, 10 + 1 = 11 bo„ladi. 

---

11 – 6 = 

 

11 dan 6 sonini ayirish kerak bo„lsa, sonlarni bo„laklab ayriladi. 

1-usul 

1) dastlab 10 hosil bo„lishi uchun 11 

dan 1 sonini ayirish kerak:  

11 – 1 = 10 

2) 6 – bu 1+5 ekanligini eslatadi. 11 

dan 1 ayrildi, yana 5 ni ayirish kerak. 

Demak, 10 – 5 = 5 

Buni shunday yozish mumkin: 

11 – 1 – 5 = 5