Вазирлиги

Ўзгарувчан эгрилик параллелларига эга полицилиндр проекциялар. 
Бу проекцияларда параллеллар эллипслар ёки бошқа эгрилар билан 
тасвирланади; меридианлар-тўғри ёки эгри чизиқлар билан. 
Айтилган проекциялар псевдоцилиндрли проекциялар синфининг ҳар 
хиллигидан далолат беради. Н.А.Урмаев, В.В. Каврайский, Г.А.Гинзбург, 
А.Г.Робинзон ва бошқа кўплаб олим-картографларнинг псевдоцилиндрли 
таниш ва қўлланилмоқда.
Тенг катта псевдоцилиндрли 
синусга оид Сансон проекцияси. Ўрта меридиан
– туғри чизиқ, экватор узунлиги ярмига тенг. Меридиан ва параллеллар тенг 
оралиқ орқали ўтган. Узунликлар масштаби барча параллелларда ва ўрта 
меридиандан сақланади.
§ 21. МАТЕМАТИК ЭЛЕМЕНТЛАР ПАРАМЕТРЛАРИ ТАРКИБИГА 
КЎРА КАРТОГРАФИК ПРОЕКЦИЯЛАР КЛАССИФИКАЦИЯСИ 
Кўплаб хариталар битта асосий масштабга эга, уларнинг проекцияларининг 
тенг тенгламалари параметрларнинг ягона тўплами билан аниқланади. Харита 

---

107 
бир неча проекциялардан иборат бўлиши мумкин, унинг алоҳида симлар у ёки 
бу тасаввурларга кўра буртирилиб ёки камайтириб тасвирланиши мумкин. Шу 
аломатлар бўйича проекцияларни куйидагича классификациялаш мумкин: 
• параметрларнинг ягона тўпламига эга проекциялар 
• таркибий прокциялар 
• кўпчизиқли прпоекциялар 
• кўп қиррали проекциялар 
• кўп қиррали прпоекциялар 
• анамарфланган макон проекцияси. 
Таркибий проекциялар 
Таркибий проекцияларини дунё харитасини тузиш учун қўлланилади.
Таркибий картографик проекция
-картографик сетканинг алоҳида қисмлари 
турли проекцияларда ёки битта проекцияда тузилган, лекин турли параметрли 
проекциялардир.
Таркибий проекциялар ўзгаришлар катталигини бошқаради. Улар узилишли 
ва узилишсиз бўлади.
51-52 расмларда майдон масштаби изоколалари билан ва ЦНИИГА и К 
(1954) таркибий поликонус проекциясида бурчакларнинг катта ўзгаришли 
изоколалари билан хариталар келтирилган. Унинг картографик сеткаси ўрта
тўғри чизиқли меридианга нисбатан симметрик эмас. Сетканинг симметрик
эмаслиги деярли номаълум. Изоколалар шаклини проекциянинг ўнг ва чап 
томонларида солиштириб бу носимметрикни топиш мумкин. Картографик 
сетканинг ғарбий қисмида параллеллар тенг тақсимланган, шарқий қисмида эса 
тенг тақсимланмаган деб ҳисобланади. Шарқий қисмда меридианлар 
ўртасидаги оралиқ сезиларли эмас, харита марказидан унинг шарқий бурчагига 
камайиб баради. Шу сабабли сетканинг ғарбий қисмида майдонлар ўзгариши 
кўп, бурчаклар ўзгариши эса кам. Шарқий қисмда меридианлар ўртасидаги 

---

108 
оралиқларнинг камайиши туфайли Тинч океани майдонига кўра унчалик ҳам 
каттартириб тасвирланмаган.