N. K. Nasirova ruxsat berildi" " " 2016 y



Download 0,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/52
Sana01.01.2022
Hajmi0,95 Mb.
#294746
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   52
Bog'liq
tabiatda va texnikada kapillyar hodisalar

1.3.

 

Suyuqlikning egri sirtida yuzaga keluvchi kuchlar. 

Ko`p  hollarda  suyuqlikning  sirti  egrilangan  bo`lishini  ko`rdik.  Hatto 

shunday  deyish  mumlinki,  suyuqlik  uchun  normal  sirt  –  notekis  sirtdir,  chunki 

suyuqlikning  sirti  yassi  (tekis)  bo`lishi  uchun  tashqi  kuchning  ta`siri  –  og`irlik 

kuchi  yoki  suyuqlik  bilan  chegaradosh  bo`lgan  moddaning  zarralari  orasidagi 

o`zaro ta`sir kuchlari bo`lishi kerak (ho`llanishda suyuqlikning yoyilishi). 

Suyuqlik sirtining egriligi shu sirt ostida turgan suyuqlikka ta`sir qiluvchi 

kuchlarning paydo bo`lishiga olib keladi. Quyidagi oddiy mulohazalardan bunga 

ishonch  hosil  qilish  mumkin.  Suyuqlikning 

r

  radiusli  sferik  tomchisini  ko`z 

oldimizga  keltiraylik  (I.3.1  –  chizma).  Sfera  radiusi  ortganida  uning  sirtining 

yuzi  va  unga  mos  holda  sirt  energiyasi  ham  ortadi.  Ravshanki,  bunga  ish  sarf 

qilish  yo`li  bilangina  erishish  mumkin.  Aksincha,  tomchi  radiusi  kichrayganida 

sirt  energiyasi  ham  kamayadi.  Demak,  ish  tomchining  o`ziga  ta`sir  qilayotgan 

kuchlar  tomonidan  bajariladi.  Bundan  shunday  xulosa  kelib  chiqadi:  sferik  sirt 

ostidagi  suyuqlik  hajmi  hamma  vaqt  bir  muncha  siqilgan  bo`ladi,  ya`ni  radial 

yo`nalgan,  yoki  boshqacha  aytganda  sirtga  perpendikulyar  yo`nalgan 

qo`shimcha  bosim  ta`sirida  bo`ladi.  Bu  mulohazalar  sirtning  egriligi  bilan 

bog`liq  bo`lgan  ana  shu  qo`shimcha  bosim  kattaligini  ham  hisoblashga  imkon 

beradi.  

 



 


Download 0,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   52




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish