A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

6 .1 .4 .  «Sam ariya»
“Samariya” asari  muallifi Abu Tohirxoja  Samarqand qozisi Abu  Sa’id 
ibn Abdulhayning o'g'lidir. Abu Tohirxojaning otasi ham, bobosi  mavlono 
Mir Abdulhay ham o'qimishli kishilar bo'lishgan.  Mavlono  Mir Abdulhay 
(1755-1827) 
Samarqandda  qirq  yil  qozikalon  mansabida  turgan.  Shu 
bilan  birga  u  bir talay ilmiy asarlar yozib qoldirgan.  “ Havoshi  shofiy bar 
sharhi  Bayzaviy” ,  “ Sahihi  B uxoriy” ning  forscha  sharhi,  “ Z aburi 
D o vudiy” ning  fo rsiy ch a   s h a rh i,  “ A xloqi  B a h o d u rx o n ”  s h u la r 
jumlasidandir.  Otasi  Abu  Sa’idxoja  (1849-yili  28  avgustda  vafot  etgan) 
ham  keng  m a’lumotli  kishi  bo'lgan.  Fiqh  va  kalom,  diniy  aqidalami 
isbotlash  ilmida  benazir  bo'lgan.
Sam ariya”  XI  bob,  m uq ad d im a  va  xotim adan  iborat  b o 'lib , 
* ™ q a nd  shahrining  bunyod  etilishi,  “ Sam arqand”  deb  atalishining 
sa  ablari,  shahaming  geografik  holati,  ob-havosi,  uning  XIX  asming 
uc  inchi  choragiga  qadar  saqlanib  qolgan  osori-atiqalari  va  m ashhur 
Kisnilan  haqida  m a’lumot  beradi.
53

---

Asaming o'zbekcha taijimasi  1921-yili samarqandlik yosh,  salohiyatli 
olim Abdulmo'min  Sattoriy tarafidan amalga oshirilgan edi.  Lekin,  og'ir 
xastalik va  1925-yil 23 iyuldagi bevaqt  o'limi  unga taijimani chop qilishga 
imkon  bermadi.  Sadriddin  Ayniy  1925-yili  o ‘sha  yillari  maorif  noziri 
bo'lib  ishlab  turgan  Abdurauf  Fitratning  taklifi  bilan,  uni  tahrir  qilib, 
nashrga tayyorlagan edi.  Lekin, asar chop etilmay qolgan edi.  S.Ayniyning 
q o 'ly o z m a si  h o z ird a   O 'z R   FA  S hi  fo n d id a   6 0 0 -ra q a m   ostid a 
saqlanmoqda.
''Sam ariya”  asari  B.Ahmedov va  A.Juvonmardiyev tom onidan  qayta 
nashrga  tayyorlandi  va  1991-yili  Toshkentda  chop  etildi.