A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


6 .2 .2 .  «Shayboniynoma»



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet369/429
Sana01.01.2022
Hajmi6,54 Mb.
#294616
1   ...   365   366   367   368   369   370   371   372   ...   429
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

207


6 .2 .2 .  «Shayboniynoma»
“ Shayboniynom a”  fors  tilida  bitilgan  sh e’riy  doston  bo'lib,  uning 
muallifi  shoir  va  tarixnavis  olim   K am oliddin  Binoiydir  (1453—1512). 
Uning  asli  ismi  Ali  ibn  M uham m ad  al-H araviy.  K o‘proq  Kamoliddin 
Binoiy  nom i  bilan  m ashhur.  H irotda  ko‘zga  ko‘ringan  m e ’m o r  ustod 
M uham m adxon  Sabz  oilasida  dunyoga  kelgan.  Yoshlik  paytlari  o g'ir 
sharoitda,  Shohruh  M irzo  vafotidan  keyin  m am lakatda  kuchayib  ketgan 
toj-u  taxt  uchun  kurash  va  o 'z aro   urushlar  sharoitida  kechdi.
M a’lumki,  1458-yili Q o raq o 'y u n lu larsu lo lasid an 1  bo'lgan Jahonshoh 
(143 8-1467)  Xurosonga bostirib kirdi va  H irotni  egalladi.  Lekin,  oradan 
k o 'p   vaqt  o 'tm a y ,  1459-yili  T em u riy zo d a  S ulton   Abu  Said  M irzo 
qo'shinlarining  tazyiqi  ostida  poytaxt  shahar  va  m am lakatni  bo'shatib 
chiqishga m ajbur bo'ldi. O 'shanda Jahonshoh yuz nafar hunarm and oilani 
o 'z i  bilan  birga  F ors  viloyatiga  olib  ketdi.  B u lar  o rasid a  m e ’m or 
M uham m ad  Sabz  va  uning  oilasi  qariyb  uch  yil  Sherozda  istiqomat 
qilib,  1461-yili  yana  Hirotga  qaytib  keldi.
M anbalarning guvohlik berishiga qaraganda,  K am oliddin  Binoiy keng 
m a’lumotli  kishi bo'lib, sh e’riyat,  insho,  ilohiyot,  m usiqa va tarix ilmlarini 
c h u q u r  bilgan.  B undan  tashqari  u  m e'm o rc h ilik   s a n ’atid a  ham   o ‘z 
zamonasining peshqadam laridan hisoblangan.  M uham m ad  Sabz va uning 
o 'g 'li  ishtirokida  qurilgan  b inolar  H irotda  va  m am lakatn in g  boshqa 
shaharlarida juda ko'p bo'lgan.  Masalan,  1481-yili  hozirgi Afg'onistonning 
Mozori  sh arif shahrida,  eski  nomi  Xoja  hayron,  Ali  ibn  Abu  Tolib  (656— 
661)  m ozori  tepasiga  qurilgan  m uhtasham   m aqbara  va  boshqa  binolar 
shular jum lasidandir.  S hoir  va  olim ning  “ Binoiy”  deb  taxallus  tanlashi 
ham   m ana  shundandir.
Binoiy oradan  ko'p vaqt o'tm ay Tabrizga kelib qoldi va  1492-yilga qadar 
Sulton Ya’qub Oq Qo'yunlu  (1478-1490) saroyida xizmat qildi.  1492-yili u 
yana  Hirotga  qaytdi.  1495-yili  ayrim  sabablarga  ko'ra,  o'zining 
so'zlariga 
qaraganda,  ba’zi  hasadgo'ylaming  ig'vosi  tufayli,  Samanqandga  ketib qoldi.
Binoiy  dastlab  xoja  Ubaydulla  A hrom ing  to 'n g 'ic h   o 'g 'li  va 
su lu kd a  
vorisi  xoja Q utbuddin Yahyo, so'ng Zahiriddin  Bobur,  undan  keyin  1501- 
yili  to   um rining  oxirigacha,  Shayboniyxon  huzurida  uning  saroy 
sh o iri 
va  tarixchisi  b o'lib  xizmat  qildi.
1507-yili  Binoiy  Shayboniyxon  bilan  birga  Hirotga  keldi  va  1510- 
yilgacha  ona  shahrida  istiqom at  qildi.  1511-yili  shaharga  Ismoil 
S afaviy
1 Qora q o 'y u n lu - 1 3X0— 146X-yillari  Inoqi Ajam va Ozirtxiyjonni  idoni qilgan sulola. 
a so sc h isi 
Q ora  M uham m ad  T urm ush  (1380—1389-yy.).



Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   365   366   367   368   369   370   371   372   ...   429




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish