Koreya tarixi



Download 3,33 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/38
Sana01.01.2022
Hajmi3,33 Mb.
#293885
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   38
Bog'liq
Valeriy Xan. Koreya tarixi (1)

dun
)  va  Chenfan  (koreyscha  Chinbon)  tashkil  qilingan
C h o so n d a n   k eyin gi 
Q adim gi  C hosonning qulashi  koreys
, j avr 
etnosi  uchun  o'z  davlatchiligidan
m ahrum   b  lishn i  anglatgan.  M ahal 
liy  aholi  orasida  siyosiy  uyushm a  qabila  birlashm asi  ko'rinishini 
olgan.  Xitoy  m anbalarida,  xususan,  111  asrning  ikkinchi  yarm ida 
yozilgan  "S a n -g o   ch ji"  ("U ch   davlat  tavsifi")da  koreys  qabilalari 
"sh arq iy varvarlar"  ( " d u n -i" ) deb nom langan.  U nga 80 m ing aho- 
lisi bo'lgan   Puye,  K oguryo  (30  m ing  uy),  Sharqiy  Ye  (20  m ing  uy), 
Sharqiy O kcho (5 m ing uy) bilan birga Shim oliy O kcho va C hindan 
iborat  "u ch   x an "  -  M axan,  C hinxan  ham da  Pyonxandan  qabilalar 
birlashm asi  kirgan.  U m um an  olganda,  janubdan  tashqari  barcha 
koreys qabilalari Q adim gi  Choson  o'rnida  tashkil etilgan 4  ta  vilo- 
yatga kirgan.
K oreys  qabilalarining  asosiy  m ashg'uloti  dehqonchilikdan  ibo-
www.ziyouz.com kutubxonasi


22
II  Bob.  Q A D IM G I  ChO SO N
rat bo'lgan .  U lar Xitoy bilan ipak  mato,  m arvarid,  rangli  tosh,  teri, 
tem ir savdo  qilgan.
Puyeda  "qasrlar,  om borlar,  qam oqxona  va  shahar  devorlari 
b o'lgan "ligid an   shahar  infratuzilm asi  to'g 'risid a  m a'Ium otga  ega 
bo'Iam iz.
Puye va K oguryo  aholisining  ijtim oiy  tabaqalar  zodagonlardan 
tashkil  topgan  van  ("katta  u y "),  oddiy  odam lar  ("q am b ag al  uy- 
lar")  va  qullardan  iborat  bo'lgan.  H ukm dor  vanlar  bir  vaqtning 
o'zida  kohin  ham   bo'lishgan.  O datda,  kohin  faoliyati  van  bilan 
bog'liq bo'Igan. Jum ladan, Puyeda suv toshqini, qurg oqchilik yoki 
hosilsizlikning aybdori van b o'lib , bunday holatda u hokim iyatdan 
voz  kechgan  yoki  o 'z -o 'z in i  o'ldirgan.  Shu  asnoda  vanga  tanlash 
im koniyati berilgan.
O kcho  va  Ye  birlashm asida  yagona  hukm dor  bo'lm agan.  Aho- 
li  K oguryo  o'lpon   yig'u vch isi  tom onidan  boshqarilgan.  "S a n -g o  
ch ji"d a  yozilishicha,  O kcho  aholisi  o'lp on   tarzida baliq,  kanopdan 
to'qilgan   m ato,  tuz  va  dengiz  m ahsulotlari  ham da  chiroyli  qizlar 
bilan  ta'm inlab  turgan.
Odatda,  van  lavozim iga  "g a "  deb  nom langan  zodagonlar  su- 
lolasidan  tayinlangan.  Puyeda  "zod agon   xon adon lar"  ot,  sigir, 
ch o'chqa,  it  kabi  uy  hayvonlari  bilan  nom langanligi  ularda  tote- 
m istik  qarashlar  bo'lganligidan  dalolat  beradi.  Shuningdek,  af- 
sonaga  ko'ra,  Puye  hukm dorlaridan  biri  o'zin in g  kelib  chiqishini 
oltin  qurbaqa  bilan  bog'laydi.  Xitoy  m anbalarida  yozilishicha, 
Puye  zodagonlari  teri  bilan  qoplangan  ipak  va  jun  m atoli  kiyim - 
lar kiygan va bosh  kiyim larini  oltin  ham da kum ush bilan bezagan. 
K oguryolik  boylar  ham   oltin  va  kum ush  bilan  bezatilgan  ipak  va 
kim xob  kiyim larni  kiyganlar
O ddiy  xalq  ("kam bag'al  oilalar")n i  "x a x o "  deyilgan.  Kogur- 
yodagi  sinfiy  tabaqalanish  haqida  "S a n -g o   ch ji"d a,  "katta  u y lar" 
dehqonchilik bilan shu g'u llanm aydi va  to'k in -soch in likd a yashay- 
di,  "kam b ag 'al  u y lar"lar  esa  ularga  non,  tuz  va  baliq  yetkazib  be- 
radi,  deb yozilgan.
Koreya  hududida  am al  qilingan  Xitoy  qonunlariga  ko'ra,  Pu- 
yeda o 'g 'ri!ik  uchun 20 baravar m iqdorda jarim a  to'langan.  O dam  
o'ld irgan  shaxsga nisbatan o 'lim  jazosi berilib, uning oilasi qulga ay- 
lantirilgan  (aynan bunday qoida  Koguryoda  ham  bo'lgan).  Rashk-
www.ziyouz.com kutubxonasi


II  Bob  Q A O IM G I  ChO SO N
23
chi  ayollar  ham  o'1im  jazosiga  m ahkum   qilinganlar.  0 'ld irilg a n  
ayoilam in g jasadini olish uchun ularning yaqinlari avval  qalin tar- 
zida  berilgan  buqa  va  otlarni  qaytargan.  Ye  da  esa  bosib  olingan 
hududlar daxlsiz bo'lgan.  Shu bois qishloqlarda boshqalarning yer 
m aydoni  bosib  olinishi  borasida  nizo  chiqsa,  aybdor hatto  hayvon 
hisobida jarim a  to'lagan.
K oreys jam oalarida   ziga  xos u rf-o d a t va  m arosim lar bo'lgan. 
M anbalarda yozilishicha, Puyeda levirat odati b o'lg an  bo'lib, kichik 
uka  akasining bevasiga  uylangan..  K oguryoda  yangi  kelin  kuyov 
birinchi  farzandi  tug'ilguniga  qadar  kelinning  qizlik  uyida  yasha- 
gan.  Yeda  esa  qizlar  10  yoshdan  boshlab  bo'lajak  erining  uyida 
istiqom at  qilgan  va  bir  nasab  (bir  u rug')d agilar orasida  oila  quril- 
m agan.  Dafn va m otam  m arosim lari ham  o'ziga xos bo'lib,  Puyeda 
hukm dorlar  yashil  toshdan  yasalgan  tobutlarda  dafn  qilingan  va 
hatto  odam lar  ham  qurbonlik  qilingan.  O kchoda  esa  vafot  etgan- 
m arhum lar  m a'Ium   m uddat  vaqtinchalik  tayyorlangan  qabrlarga 
dafn  qilingan.  M a'lu m   m uddat  o'tgach   m arhum ni  yog'ochdan 
tayyorlangan  oilaviy sarkofaglarga  qo'yilgan.  M arhum  bilan birga 
uning yog'och  tasviri  va  guruchli  idishi ham  dafn qilingan.
K oreyslarda,  ayniqsa,  yuqori  tabaqa  vakillari  orasida  Xitoy 
m adaniyatining ta'siri bo'lgan . C hunonchi, O kcho va Yedagi urug' 
sardorlarida  " x o u "  nom li  Xitoy  unvoni  b o'!gan .  "U ch   xan "  su- 
lolasidan  b o'lgan lar  xitoycha  liboslar  kiyishgan.  A yniqsa,  Lolan 
(A nnan)da  X itoyning  ta'siri  kuchli  bo'lgan .  0 'z   navbatida,  bu 
davrda  koreys  qabilalari  Xitoy  viJoyatlariga  qarshi  kurashgan  va 
eram izgacha b o'lg an  82  yili ulard an ikkitasi -  C henfan va Lintun- 
ga barham  berilgan.  Bu  davrda "U ch  x an "lard a ham  xitoylar bilan 
kurash  davom   etgan.  313  yili  barcha  X itoy  viloyatlarining  hukm - 
ronligiga  barham   berilgan  Bu  yangi  koreys  davlatchiligi  shaklla- 
nishiga asos b o lg a n .
www.ziyouz.com kutubxonasi


24

Download 3,33 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish