Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Birinchi  guruhga  uni  odam  savdosi  sohasiga  jalb  etish  amalga 

oshirilgan  holatlar  (o‘g‘irlash  yoki  yollash)  kiradi.  Ular  jumlasiga 

quyidagilar kiradi: 1) uni yollashni amalga oshirgan shaxs bilan qaerda, 

qachon,  qanday  vaziyatda  va  kimning  vositachiligida  tanishgan;2) 

agarda  yollovchilarga  ommaviy  axborot  vositalarida,  Internet  global 

tarmog‘ida joylashtirilgan reklama e’loni orqali chiqqan bo‘lsa, mazkur 

e’lon  qaysi  nashrda,  qaysi  saytda  berilganligi,  uning  mazmuni, 

yollovchilarning  telefon  raqami  va  manzili,  unda  bosma  nashr  saqlanib 

qolganligi;  3)  yollash  faoliyatida  nechta  kishi  qatnashganligi,  ularning 

telefon  raqamlari,  har  bir  yollovchi  tomonidan  amalga  oshirilgan  aniq 

harakatlar,  ularning  bir-biri  bilan  qanday  aloqa  qilganligi,  ularning 

ismlari, tashqi qiyofasi, alohida belgilari, taxminiy yoshi, millati, irqi. U 

ularni  taniy  oladimi,  taniy  olsa,  qaysi  belgilariga  qarab  taniy  oladi;  4) 

yollashga  daxldor  bo‘lgan  tashkilotning  yuridik  va  faktik  manzili,  aniq 

nomlanishi,  ish  telefoni,  yollash  amalga  oshirilgan  binoning  sharoitlari 

tavsifi;  5)  yollash  jarayonida  uni  adashtirishga,  mulkiy,  ruhiy  yoki 

boshqacha  qaramlik  ahvoliga  solib  qo‘yishga  qaratilgan  biror-bir  ta’sir 

choralari qo‘llanilganmi: qarz tilxati, hujjatlarni rasmiylashtirishni taklif 

etish  va  tashishni  uning  kelgusida  oladigan  daromadlari  hisobidan 

amalga 

oshirish, 

shaxsiy 

do‘stona, 

ishqiy 

munosabatlarni 

sahnalashtirish,  nikohga  kirishga  va’da  berish,  giyohvand  qaramlik 

holatiga  tushirib  qo‘yish,  ichimligiga  psixotrop  moddalar  qo‘shilgan 

bo‘lishi  ehtimoli  va  b.q.;6)  yollash  suhbati  jarayonida  biron-bir 

ishontirish  yoki  ruhiy  ta’sir  ko‘rsatish  usullari  –  ko‘ndirish,  gipnoz, 

tahdid qilish, tovlmachilik qo‘llanildimi; 7) ishga joylashtirishni amalga 

---

 

425 

oshirayotgan  shaxslar  yoki  ish  beruvchilar  bilan  biror-bir  yozma 

kelishuvlar  imzolandimi,  agar  imzolangan  bo‘lsa,  qachon  va  qaerda, 

unda  mehnat  faoliyatining  aniq  turlari,  mehnat  sharoitlari,  haq  to‘lash 

miqdori  kelishilganmi,  uning  boshqa  mamlakatga  borishi  bilan  bog‘liq 

xarajatlarni  qoplash  tartibi  ko‘rsatilganmi,  unga  uning  iltimosiga  ko‘ra, 

biror-bir qo‘shimchalar kiritilganmi, u qancha nusxada tuzilgan va unda 

shartnomadan  nusxa  saqlanib  qolinganmi;8)  kelgusidagi  kasbini 

o‘rgatish  bo‘yicha  biror-bir  kurslardan  o‘tganmi;9)  ishga  joylashtirish 

yoki  boshqa  mamlakatga  chiqish,  xususan  pasportni  rasmiylashtirish, 

viza,  bilet  olish  va  h.q.  bilan  bog‘liq  biror-bir  xizmatlar  uchun  haq 

to‘laganmi;10)  yollovchilarga  qaysi  shaxsiy  hujjatlari  yoki  ularning 

nusxalari berilgan, ular ushbu hujjatlarni qaytarib berishganmi. Agarda, 

hujjatlar  qaytarilmagan  bo‘lsa,  bu  nima  bilan  asoslangan;  11)  uning 

shaxsiy  ma’lumotlarini  ko‘rsatish  yo‘li  bilan  anketa  tayyorlanganmi, 

tibbiy  ko‘zdan  kechirish,  fotosuratga  olish  (qanday  turda,  qaysi 

rakurslarda)  amalga  oshirilganmi;  12)  u  o‘zining  boshqa  mamlakatda 

ishga  joylashish  niyati  haqidagi  niyati  to‘g‘risida  qarindoshlari  yoki 

tanishlaridan  kimlarga  xabar  bergan,  bunda  unga  yordam  ko‘rsatgan 

shaxslar to‘g‘risida ma’lumotlar;13) u jabrlanuvchilardan yana kimlarni 

ko‘rgan va biladi, ularni taniy oladimi;14) uni o‘g‘irlab ketish qaerda va 

qay vaziyatda amalga oshirildi

1

.