Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Esda tuting! Ko‘rsatuvning shakllanish bosqichlari quyidagilardan 

iborat: 

a) hodisa va uning ayrim qismlarini idrok qilish; 

b) eshitgan, ko‘rgan ma’lumotni xotirada saqlab qolish; 

v) tiklash, ya’ni so‘roq qilish vaqtida so‘zlab berish. 

---

 

264 

harakatlariga bog‘liq holda aniq holatlarni umumiy psixologik qonuniyat 

asosida idrok qiladi va esda saqlab qoladi. 

 

Hodisaning  bir  zumda  bo‘lib  o‘tishi,  eshitish  va  ko‘rishning 

noqulayligi va kamchiligi, xotiraning o‘ziga xosligi va shunga o‘xshash 

ob’ektiv  va  sub’ektiv  omillar,  jinoyat  holatini  kim  idrok  qilishidan 

(guvohmi  yoki  ayblanuvchimi)  qat’i  nazar,  o‘z  ta’sirini  ko‘rsatadi. 

SHuning uchun guvoh va jabrlanuvchigina emas, balki gumon qilingan 

va  ayblanuvchini  so‘roq  qilishda  ham  ko‘rsatuvning  shakllanishidagi 

umumiy  psixologik  qonuniyatni  e’tiborga  olmoq  lozim.  Insonda  hodisa 

yoki  voqeani  idrok  qilish  vaqtidan  to  sudda  shu  to‘g‘rida  guvohlik 

bergunga  qadar  bo‘ladigan  ruhiy  o‘zgarishlarni  uch  bosqichga  bo‘lish 

qabul  qilingan.  Ruhiy  protsesslarning  barqaror  bo‘lishi,  vaqt  bo‘yicha 

farq  qilishi,  mazmuni,  kechish  jadalligi  bunga  asos  qilib  olingan.  Bular 

ko‘rsatuvning shakllanish bosqichlari deyiladi.  

Har  qaysi  aniq  ko‘rsatuvni  tashkil  topishi  uchun  yuqoridagi 

bosqichlarning  bo‘lishi  shart  emas,  qator  holatlarda  ularning  ayrimlari 

tegishli  ob’ektiv  va  sub’ektiv  sharoitlarga  ko‘ra  yuzaga  kelmasligi 

mumkin. Ko‘rsatuvning tashkil topish jarayoni qanday turga bo‘linmasin 

yuqorida  umumiy  e’tirof  etilgan  uch  bosqichdan  voz  kechishi  mumkin 

emas.