Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

1. Hujjatning matnidagi ayrim yozuvlarni (harf, raqam, imzo) 

o‘chirish va o‘rniga boshqa yozuv kiritish.  

O‘chirish  natijasida  qog‘ozni  ustki  silliq  qatlami  zararlanadi. 

Qog‘oz  tolalarining  hurpayishi  va  rangi  bir  muncha  o‘zgarishi 

kuzatiladi,  o‘chirilgan  joydagi  yozuvlarning  ayrim  shtrixlari  va  bo‘yoq 

qoldiqlari  saqlanib  qoladi.  Hujjat  matni  maxsus  blankada  bajarilgan 

Esda tuting! Hujjatlarni qalbakilashtirishning ikki turi mavjud: 

1)  soxtalashtirish  –  hujjatning  umumiy  shakli  to‘g‘ri  bo‘lib, 

undagi  ma’lumot  to‘laligicha  yoki  qisman  soxta  bo‘ladi  (masalan, 

moddiy  mablag‘ni  sarf  qilish  hujjatida  soxta  ma’lumotni 

rasmiylashtirish tushuniladi);  

2)  o‘zgartma  kiritish  –  hujjatlardagi  birlamchi  ma’lumotlar 

g‘ayriqonuniy o‘zgartiriladi (qo‘shimcha o‘zgartma kiritish, o‘chirish, 

buzish kabilar). 

---

 

131 

bo‘lsa,  unda  qo‘shimcha  ravishda  qog‘ozning  yuzasidagi  kashtasi  va 

tipografiya  chiziqlari  zararlanadi.  YOzuvlarni  yo‘qotish  maqsadida 

o‘tkir  asbob  bilan  qog‘ozning  ustki  qatlamini  kesib  qirqib  o‘chiradilar. 

Bunday  hollarda  qog‘ozning  orqasidan  yorug‘lik  tushirilib  kuzatganda 

avvalgi  yozuvning  botiq  izlari  bo‘yicha  o‘chirilgan  yozuv  mazmunini 

tiklash mumkin bo‘ladi. 

Hujjatning  o‘chirilgan  yozuvlari  o‘rniga  yangi,  jinoiy  maqsadga 

kerak  bo‘lgan  matn  yoki  harf  raqamlarni  yozganda  qog‘ozning  ustki 

qatlami  zararlangani  sababli  yozuv  quroli  bo‘lgan  qalam,  pasta  siyoh 

moddalarining  zarrachalari  yoyilib,  qog‘ozning  ichki  qatlamiga  singib 

ketadi.  Undan  tashqari  birlamchi  yozuv  buyoqlari  bilan  keyingi 

yozuvdagi  buyoqning  rangida  bir  muncha  farqni  kuzatish  mumkin 

bo‘ladi.