179
2-mavzu :Psixologiyada shaxs muammosi. Shaxs faoliyati va uning individual-
psixologik xususiyatlari: xarakter, temperament, qobiliyat
“Muammo” organayzerini to‘ldiring
SHaxs borasidagi psixologik nazariyalarga doir muammoli masalalarni echimini topishga yordam
beradi va “Muammo” usuli orqali muammo hal qilinadi.
Muammoning turi
Muammoning kelib chiqish
sabablari
Muammoni echish yo‘llari va
sizning harakatingiz
Biogenetik va sotsiogenetik
nazariyalarda shaxs
muammosining talqini
nimalardan iborat?
6-ilova
BBB jadvalini to‘ldiring
№
Mavzudagi savollar
Bilaman
Bilishni
xohlayman
Bilib
oldim
1.
Psixologiyada
shaxs muomma sifatida
2.
SHaxs va qiziqishlar
182
Zinama-zina texnologiyasi
/
Xolerik:
/
Sangvinik:
/
Flegmatik:
/
Melanxolik:
«Qanday» organayzerini to‘ldiring
Muhim muammoning echimini topishga yordam beradi va “Qanday” savoli
orqali muammo hal qilinadi.
Qanday?
Qanday
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Qanday?
Mavzu: Temperament va uning xususiyatlari
Xarakterning ijobiy
va salbiy sifatlari
183
“FSMU” strategiyasi.
1-gurux
Savol
Shaxs xarakteri o‘zgaruvchan xususiyatga ega
(
F) Fikringizni bayon
eting
(
S) Fikringiz bayoniga sabab
ko‘rsating
(
M)
Ko‘rsatgan
sababingizni
isbotlovchi dalil keltiring
(
U) Fikringizni umumlashti-ring
2-gurux
Savol
Xarakter tug‘ma xususiyatga ega emas
(
F) Fikringizni bayon eting
(
S) Fikringiz bayoniga sabab
ko‘rsating
(
M)
Ko‘rsatgan
sababingizni
isbotlovchi dalil keltiring
(
U) Fikringizni umumlashti-ring
•
1-o‘quv topshiriq
“Tushunchalar tahlili ” organayzerini to‘ldiring
Muhim muammoning echimini topishga yordam beradi va “Tushunchalar tahlili” usuli
orqali muammo hal qilinadi.
• 1-guruh
Tushunchalar
Mazmuni
Mehnatsevarlik
YAxshilik
Talabchanlik
Kamtarlik
• 2-guruh
Tushunchalar
Mazmuni
Manmanlik
F
ikr
S
abab
M
isol
U
mumlashtirish
184
Mas’uliyatsiz
O‘ziga nisbatan
yuqori baho berish
Mag‘rurlik
3-gurux
Tushunchalar
Mazmuni
Mexribon
SHavqatsiz
E’tiborli
Sabrli
“Klaster” grafigi asosida qobiliyatning ko‘rinishlarini ko‘rsating
SHAXSNING FAOLLIGI VA IJTIMOIY XULQNING MOTIVATSIYASI
SHAXS VA PSIXOLOGIK VAZIYATLAR
(Siz qanday odamsiz?)
Quyidagi savollarga javob berib ko‘ringchi, qanday odam ekansiz.
1. Tasavvur qiling siz o‘rmondasiz. Atrof-muhitni tasvirlab bering. (fasl, ob-havo, kunning qaysi
payti: ertalab, kunduz, kechqurun)
2. Manzilingizga etishingiz uchun sizda 2 yo‘l bor. Birinchisi-uzoq vaqt ketsa ham tekis, ravon
yo‘ldan borasiz yoki qisqa, lekin so‘qmoq yo‘lni tanlaysiz.
3. Yo‘lda ketayotganingizda oldingizdan
zanjirband, yaralangan ayiq chiqib qoldi. U sizga
yalinuvchan ko‘zlar bilan “qutqar” degandek tikila boshladi. Sizning unga juda rahmingiz keldi,
ammo shuni yaxshi bilasizki, qutulgach ayiq sizga hamla qilishi mumkin. Harakatingiz:
a) xavfli bo‘lishiga qaramay uni albatta qutqaraman;
b) juda achinaman, lekin yordam berolmayman, nima bulganda ham “jon shirin”.
4. Yo‘lingizda davom etayapsiz, birdaniga qonxo‘r, badjahl, och bo‘ri sizga tashlanmoqchi bo‘ldi.
Siz:
185
a) orqa-oldimga qaramay vaqt borligida qochib qolaman, axir bo‘ri bilan teng kelib bo‘ladimi;
b) bo‘rini ko‘ziga tik boqib, dadil kurashaman.
5. Judayam qorningiz ochdi, afsuski yoningizda yoyishga hech vaqo yo‘q.
Atrofga qaragan edingiz
daraxtda judayam chiroyli, qip-qizil, g‘arq pishgan olmani ko‘rib qoldingiz. Lekin o‘rmonga
ishonib bo‘ladimi, olma zaharli bo‘lsachi?! Nima qilgan bo‘lardingiz?
6. Endi tasavvur qiling, cho‘lda yurgandek chanqadingiz, oldingizdan ko‘lmak suv chiqib qoldi.
Suvni ichasizmi yoki yo‘qmi?
7. Yo‘lda ketayotib chiroyli otlar to‘dasiga duch keldingiz, ular bemalol ovqatlanib, o‘ynab
yurishibdi. Sizning harakatingiz...
8. O‘rmon ichida ajoyib kulbaga ko‘zingiz tushdi. U sizni juda qiziqtirib qoldi,
ammo uning ichida
kimlar yoki nimalar borligini bilmaysiz. Nima qilasiz?
9. Oldingizdan osmondek musaffo, zilol suv chiqib qoldi. Siz qanday harakat qilgan bo‘lardingiz?
10. Manzilingizga yaqinlashib qoldingiz, yo‘lda devorga duch keldingiz. U unchalik baland emas,
ya’ni sakrab o‘tsa bo‘ladi, uzun ham emas, aylanib o‘tsa bo‘ladi. Siz nima qilgan bo‘lardingiz?
Javoblar:
1. O‘rmon - bu inson hayoti: fasl-o‘tmishi, kunning payti esa hozirgi davri.
Masalan, “Kuz. Havo bulut, lekin quyosh chiqmoqchi bo‘lib turibdi, Atrofda mayin shamol
esib, qushlarning
sayrashi eshitilmoqda, hozir peshin xavo juda yoqimli...” desa, demak uning
o‘tmishida biroz ko‘ngilsizliklar bo‘lgan, ammo hozirga kelib ular unut bo‘lib bormoqda, hayoti
qiziqarli va mazmunli tus olib bormokda.
2.“Tekis” yo‘lni tanlagan inson qiynalib bo‘lsada, o‘z maqsadi tomon halol yo‘llar bilan
borishga intiladi, undaylar hayotda unchalik tavakkalchi bo‘lavermaydilar, shuning uchun ham
ba’zida o‘ylagan maqsadlarini amalga oshirolmay qoladilar.
“So‘qmok” yo‘lni avzal ko‘ruvchilar esa maqsadga etish yo‘lida hech narsadan tap
totmaydilar. Unday insonlardan xavfli raqib chiqadi, lekin bu degani ular yomon odamlar toifasidan
degani emas.
3. Ayiq - sizning yordamga muhtoj do‘stingiz;
4. Bo‘ri - dushmaningiz;
5. Olma - o‘zga jins vakillariga bo‘lgan ishonchingiz yoki qisman munosabatingiz;
6. Ko‘lmakdagi suv - sabru-toqat belgisi;
7. Otlar - bu qarama - qarshi jins vakillari. Masalan, siz otlar ichidan eng chiroylisini tanlab
olsangizu, lekin oldiga borishdan qo‘rqsangiz, demak siz bu borada ikkilanuvchansiz. Qachon o‘zi
kelarkan, deb kutib o‘tiraverasiz, olma pish og‘zimga tush qabilida ish ko‘rasiz va shu
“ikkilanuvchanligingiz” oqibatida baxtingizni qo‘ldan chiqarib yuborishga ham tayyorsiz...
8. Kulba - bo‘lajak oilangizga bo‘lgan munosabatingiz...
9. Zilol suv – boylikka qay darajada qiziquvchanligingiz...
10. Devor – hayotda yuz berishi mumkin bo‘lgan qiyinchiliklar. Agar siz aylanib o‘tsangiz,
demak bir burchakda qo‘l qovushtirib, ushbu noxushlik o‘tib ketishini kutasiz. Agar sakrab
o‘tsangiz, siz “temirni issig‘ida bos” deydiganlar toifasidansiz. Noxushliklarga dadil, yuzma-yuz
javob bera olasiz. Ushbu qat’iyatliligingiz albatta sizga omad keltiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
