Biologiya hayot haqidagi fan

xemotroflardir.Fotosintez. Fototrof organizmlarga xlorofi ll pigmentiga ega organizmlar, yashil 

o‘simliklar, lishayniklar va ayrim bakteriyalar kiradi. Yashil o‘simliklar hujayrasidagi xloroplastlarda 

to‘plangan xlorofi ll pigmenti yordamida yorug‘lik energiyasi kimyoviy energiyaga aylanadi. Yorug‘lik 

energiyasi hisobiga organik birikmalar sintezlanishi fotosintez deyiladi

 

Barcha tirik organizmlarning 

hayotiy faoliyati fotosintez jarayoni bilan bevosita yoki bilvosita bog‘liq. Fotosintez natijasida avtotrof 

organizm hujayralarida hosil bo‘lgan organik moddalar, birinchi navbatda shu organizm 

hujayralari hamda barcha geterotrof organizmlar uchun oziqa va energiya manbayidir. Fotosintez 

jarayonini quyidagi umumiy formula orqali ifodalash mumkin: 6CO2 + 6H2O + quyosh energiyasi → 

C6H12O6 + 6O2 Xlorofi ll pigmenti o‘ziga xos kimyoviy tuzilishga va yorug‘lik kvantlarini 

ushlab qolish xususiyatiga ega. Fotosintez jarayoni hujayraning fotosintez qiluvchi tuzilmalarida ikki 

bosqichda o‘tadi: yorug‘lik va qorong‘ilik bosqichlari Yorug‘lik bosqichi xloroplastlarning ti la - 

koidlarida kechadi. Bunda boshlang‘ich mahsulotlar sifatida yorug‘lik energiyasi, suv, ADF, xlorofi ll 

ishtirok etadi.

 

Yorug‘lik kvantlari – fotonlar xlorofi ll molekulasi elektronlarini qo‘zg‘atadi. Elektronlar 

energiyasi hisobiga ADF va fosfat kislotadan ATF sintezlanadi. Mustahkamlash: 1. Plastik reaksiyalar 

haqida nimalarni bilasiz? 

2. Fotosintez jarayonini tushuntiring. 

3. Fotosintezning qorong‘ilik bosqichini tushuntiring. 

V. Baholash  Faol  qatnashgan  faol  qatnashgan  o’quvchilar  baholanadi.