'hujayra biologiyasi I. A. Abdulov

Hujayraning plazmoliz  holati
195

---

Hugayraning  deplazmoliz holati
9-LABORATORIYA MASHG‘ULOTI 
MAVZU:  PLASTLDALARNI  0 ‘RGANISH
Ish  tartibi:  Xloroplastlarni  o‘rganish  uchun  yo‘sin  bargidan  foy- 
dalaniladi.
Yo‘sin (mox) bargi yupqa po‘stli  hujayralarning  bir qator joylash- 
ishidantuzilgan  va  hujayra  po‘sti  uning  ichki  tuzilishini  ko‘rishiga 
xalaqit bermaydi.
Buning uchun yo‘sin poyasidan kichikroq bargchasi pintsent bilan 
uzib  olinadi.Uni  suvda  chayqab,  buyum  oynasidagi  suv  tomchisiga 
botirib  qo‘yiladi.  Mikroskopningkichik  ob’ektivida  barg  plastinkasi, 
shakli  cho‘ziq  hujayradan  iborat  bargtomiri,  hamda  parenxima  hu­
jayralarining  asosiy qismi  aniqianadi.  Bargning  asosiyqismi  yumaloq 
yoki  ko‘p  qirrali  parenxima  hujayralaridan  tuzilganligi  ko‘riladi.
Bargda ichi xlorofill donachalari bilan to ig a n  cho‘ziq prozenxima 
hujayralar  zichjoylashadi.  Yo‘sin  barg  hujayralarini  tekshirib  ichida 
xloroplast b o ig a n  bir nechahujayraning rasmi daftarga chizib olinadi.
Qizil  qalampir  mevasidagi  xromoplastlarini  o ‘rganish.
Ish tartibi:  Preparat tayyorlash  uchun  yaxshi pishgan  qizil  qalam- 
pirmevasidan lantsent uchida meva etidan ozgina olib suvda yuviladi,
196

---

ya’ni hujayralamio‘zaro biriktirib turadigan hujayralararo modda yo‘q 
qilinadi.  Shundanso‘ng,  buyum  oynasidagi  suv  tomchisiga  qo‘yiladi 
va  usti  qoplag‘ich  oyna bilanyopiladi.  Mikroskopning  kichik va katta 
qilib  ko‘rsatadigan  ob’ektivi  orqali  tekshirib,undagi  hujayra  po‘sti, 
tsitoplazmasi,  yadrosi  hamda  har  hil  shakldagi  ayrimxromoplastlarni 
ko‘rish  mumkin  Ulami  rasm  daftarga  chizib  olinadi.