E. Y. Saito V a, N. E. Abraykulova

Lyubov Avdeyeva 
(1928-y. -  2008-y.)
San’atshunoslik 
olima, 
professor 
Lyubov 
Avdeyeva  1928-yilda  Qo‘qon  shahrida  tug‘ilgan. 
Bolaligi  Namangan  shahrida  o‘tib,  1936-  yildan 
Toshkentning  Qashqar  mahallasida  yashab  voyaga 
yetdi.  0 ‘quvchilar  saroyida  tashkil  etilgan  raqs 
studiyasida  R.Sanina va Vera Gubskayalardan raqs 
san'ati  sirlarini  o‘rgandi.  0 ‘zbek  raqsi  bo‘yicha 
ustoz 
Usta 
Olim 
Komilovning 
asissentlari 
hisoblangan 
B.Arutinovadan  ta’lim  oldi.  1951-yilda  Toshkent  Teatr 
san’ati 
institutining  «San’atshunoslik»  fakultetini  tamomladi.Teatrshunoslik 
fanlari  bo‘yicha  jahon  teatr  san'atining  bilimdonlari  hisoblangan 
A.Afros,  M.Grigoryev,  LVishnevskaya,  LMartinovalardan  saboq 
olgan.  L.Avdeyeva  o‘zining  shaxsiy  talabi  bilan  o‘zbek  raqsini  Ali 
Ardobus  Ibragimovdan,  rejissura  kursi  bo‘yicha  esa  mashhur  o‘zbek 
rejissyori  Mannon  Uyg‘urdan  taTim  olgan.  Raqs  studiyasini 
tugatganidan so‘ng Toshkent xoreografiya bilim yurtiga yuboriladi. U 
yerda  Tamaraxonim,  M.Turg‘unboyeva,  LOqilov,  L.Petrosova,
42
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

G.Rahimovalar bilan yaqin  muloqotda  boMgan.  Ulaming  raqs  san'ati 
haqidagi  fikrlari  va  hotiralarini  yozib  ola  boshladi.  Ish jarayonlarini, 
alohida  raqs  va  uning  harakatlarini  suratga  oldi.  1953-yildan  Hamza 
nomidagi  San’atshunoslik  institutida  ishlay  boshladi.  1956-yildan 
respublikaning  barcha  tumanlariga  ilmiy  ekspeditsiya  qilishni 
boshlagan.  Surxondaryoning barcha qishioq  va shaharchalarini  kezib, 
xalq  ijodiyoti bo‘yicha tadqiqot qilishni boshladi va Boysim madaniy 
hududini  alohida o‘rganib chiqdi.  Keyinchalik har yili  ikki-uch oylab 
viloyat rahbarlarining taklifi bilan yoki institut tomonidan tashkillash- 
tirilgan ekspeditsiyalar o‘tkazilishi jarayonida 0 ‘zbekistonning barcha 
hududlarida  ilmiy  tekshiruv  ishlarini  olib  bordi.  1956-1985-yillar 
davomida xalq ichidagi bilimdonlardan san’at va madaniyatga tegishli 
ma'lumotlami  og‘zaki,  yozma,  foto  suratga  olish  va  kino  lentalarga 
olish  orqali  xalq  ijodiyoti  merosini  saqlab  qolishga  kirishdi. 
Surxondaryo,  Buxoro,  Xorazm,  Farg‘ona,  Qo‘qon,  Namangan  va 
tog‘li  qishloqlaming  raqs  harakatlarini,  doira  usullarini  o‘rganib 
chiqdi.  Asosiy  ekspeditsiyalarda  unga  Nazir  Tursunov,  Valentina 
Ulyanova, Fazliddin Shamsutdinovlar hamrohlik qildilar.
Lyubov  Avdeyeva  Roziya  Karimova  bilan  birgalikda  XX  asr 
o‘zbek  xoreografiya  san’ati  haqidagi  «Tamaraxonim»,  «Mukarrama 
Turg‘unboyeva»,  «Galiya  Izmailova»,  «Bemora  Qoriyeva»,  teatr 
san’ati  haqidagi  «Abror  Hidoyatov»,  «Sora  Eshonto‘rayeva», 
«Muhiddin  Qoriyoqubov»  va  boshqa  bir  qancha  ilmiy  va  o‘quv 
adabiyotlarini yaratdi.
0 ‘zbek  xoreografiya  san’ati  sinchiklab  o‘rganib,  tadqiq  etib, 
uning  nazariy  asoslarini  yaratib  ketgan  L.Avdeyeva  o‘zidan  keyingi 
avlod vakillari,  san'atshunos va raqsshunoslar uchun o‘lmas me’rosni 
qoldirib ketdi.