F. O‟. Jo‟rayev, G‟. X. Karimov qishloq xo‟jalik ekinlarini sug‟orishda suv tejamkor texnologiyalardan foydalanish

 

1.4-rasm. G'o'zani somon bilan mulchalab sug'orish texnologiyasini 

umumiy ko'rinishi 

Yuqori  nishablikka  ega  bo'lgan  yerlarda  sug'orish  suvini  tejash,  tuproqning 

egat  bo'ylab  bir  tekis  namlanishini  ta'minlash,  tuproqning  unumdor  qatlami  va 

uning  tarkibidagi  oziq-moddalar  yuvilishini  oldini  olish,  yonilg'i-moylash 

materiallarini  iqtisod  qilish  maqsadida  somon  bilan  mulchalab  sug'orish 

texnologiyasini  qo'llash  maqsadga  muvofiq.  Ushbu  sug'orish  usulida  tuproqning 

yuvilishi, suvning bug'lanishi va g'o'zani suvga bo'lgan iste'moli kamaygan, yuqori 

nishablikka ega bo'lgan maydonlarda irrigatsiya eroziyasining oldi olingan [7; 7-9-

b, 6; 30-b.]. 

 

 

 

 

 

 

---

24 

 

Mazkur  sug'orish  usulida  qator  oralariga  somonni  qo'lda  solish  va  qator 

oralarida  begona    o'tlarning  unib  chiqishini  ko'payishi,  qo'l  mehnatiga  bo'lgan 

talabni  oshirib  yuboradi.    Egat  oralatib  navbatlab  sug'orishda  egatlarning  o'rni 

almashtirib sug'oriladi  (5  -rasm).   a-sug'orishlar traktorning  orqa  g'ildiragi  yurgan 

egatlardan o'tkazillishi; b-suvdan keyin  kultivator ishchi organlarining joylashuvi; 

v-g'ildirak  oralig'idagi  egatlar  orqali  sug'orish;  g-kultivator  ish  organlarining 

joylashishi.  Har  bir  sug'orishdan  keyin  suv  yurgan  qator  yumshatilib,  suv 

yurmagan  qatorda  keyingi  sug'orish    uchun  egat  olinadi.    Bu  usulda  odatdagi 

sug'orishga  nisbatan  qator  orasiga  ishlov  berish  soni  va  yonilg'i  sarfi  kamayadi, 

tuproq  zichlanishining  oldi  olinadi  hamda  qator  orasiga  ishlov  berish  muddati 

uzayadi [7; 10-11-b.].