Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti

Himoya vositalari holatini nazorat qilish va ularning hisobini olib borish  
1.2.13.  Raqamlanishi  zarur  bo‗lmagan  gilamchalar,  tagliklar  hamda  xavfsizlik 
plakatlari  va  belgilaridan  tashqari,  ishlatilayotgan  barcha  izolyasiyalovchi  himoya 
vositalari,  himoya  belbog‗lari  ham  raqamlangan  bo‗lishi  zarur.  Elektrostansiya,  elektr 
tarmoqlari  va  podstansiyalarda  har  bir  himoya  vositasi  uchun  alohida  raqamlanadi. 
Inventar  raqamlar  bevosita himoya  vositasiga yozib qo‗yiladi. 
Agar  himoya  vositalari  bir  necha  bo‗laklardan  iborat  bo‗lsa  (kuchlanish 
ko‗rsatgichlari,  izolyasiyalovchi  shtangalar  va  hokazolar),  ushbu  vosita  uchun 
umumiy  bo‗lgan  raqam  jami  bo‗laklarga  alohida  yozilishi  zarur.  Himoya 
vositalarining  raqami  barcha  bo‗laklarda  bir  xilda  bo‗lsa,  zavod  raqamini  ko‗llash 
mumkin. 
1.2.14.  Elekrostansiya  sexlari,  podstansiya  (markazlashtirilgan  xizmat 
ko‗rsatilganda  bo‗lim  va  uchastkada),  laboratoriya,  qurilish-montaj  tashkilotlari 
uchastkalari  va  boshqa  joylarda  himoya  vositalarini  hisobga  oluvchi  va  holatini 
nazorat  qiluvchi,  ularning  nomi  va  raqami  qayd  qilingan,  saqlanish  joyi  ko‗rsatilgan, 
vaqti-vaqti  bilan  sinash  va  ko‗rikdan  o‗tkazish muddati ko‗rsatilgan qayd etish jurnali 
olib  borilishi  zarur.  Jurnal  tavsiya  qilingan  shaklda  (1-ilovaga  qaralsin)  to‗ldirilib 
borilishi  va  har  6  oyda  bir  marta  himoya  vositalari  holatiga javobgar ma‘muriy texnik 
xodim  tomonidan  nazorat  qilib  turilishi  zarur.  SHaxsiy foydalanishda bo‗lgan himoya 
vositalari  ham,  himoya  vositalarini  hisobga  olish  va  saqlash  jurnalida  qayd  qilinishi, 
ularning  berilgan  vaqti  va  xodimning  vositani  olganligi  to‗g‗risidagi  imzosi  bo‗lishi 
zarur. 
1.2.15.  Himoya  vositalari  tayyorlangandan  so‗ng  har  bir  himoya  vositasi 
namunasini  qabul  qilish  va  topshirish,  davriy  (vaqti-vaqti  bilan)  va  namunaviy 
sinovlardan  o‗tkazish  talab  qilinadi  (GOST  16504-81).  Ishlatilayotgan  himoya 
vositalari  davriy  va  navbatdan  tashqari  (ta‘mirlashdan  keyin  o‗tkaziladigan) 
sinovlardan  o‗tkazilishi  lozim. 
1.2.16.  Izolyasiyalovchi  tagliklar,  dielektrik  gilamchalar,  ko‗chma  erga 
ulagichlar,  to‗siqlar,  plakat  va  belgilardan  tashqari,  zavodlardan  yoki  omborlardan 
ishlatish  uchun  olingan  hamma  himoya  vositalari  ishlatish  sinovlari  me‘yorlari 
bo‗yicha sinovdan tekshirilishi  shart. 
1.2.17.  Izolyasiyalovchi  dastakli  uskuna  va  1000  V  gacha  bo‗lgan  kuchlanish 
ko‗rsatgichlaridan  tashqari,  sinovga  bardosh  bergan  barcha  himoya  vositalariga 
quyidagi  shakllarda  keltirilgan  shtamplardan biri  qo‗yilishi  zarur. 
Elektr  himoya  vositalari  uchun shtamp namunasi: 
№ ______________________________________ 
_______________________ kV kuchlanishgacha  yaroqli. 
Keyingi  sinov muddati 200_____y «______»___________________ 
______________________________________________________________ 
(laboratoriya  nomi) 

---

 
105 
Elektr  uskunalari  kuchlanishidan  qat‘iy  nazar  ishlatiladigan  himoya  vositalari 
va  saqlagich  moslamalari  (dielektrik  qo‗lqoplar,  protivogazlar,  montyorning  himoya 
belbog‗lari,  xavfsizlikni  ta‘minlovchi  xavfsizlik  arqonlari  va  h.k.lar)  uchun  shtamp 
namunasi: 
№ _____________________________________ 
Keyingi  sinov muddati 200_____y «______»_____________________ 
__________________________________________________________________ 
(laboratoriya  nomi) 
SHtamp  rezina  mahsulotlari  chetiga,  saqlagich  moslamalari  va  elektr  himoya 
vositalarining  izolyasiya  qismidagi  chegaralovchi  halqa  yoniga  chidamli  hamda 
yuvilib  ketmaydigan  bo‗yoq  bilan  bosilgan  bo‗lishi  yoki  elimda  yopishtirilishi  kerak. 
Bir  necha  bo‗lakdan  iborat  bo‗lgan  himoya  vositasiga  shtamp  himoya  vositasining 
faqat  bir  bo‗lagiga  bosilishi  lozim.  Ishga  yaroqsiz  deb  topilgan  himoya  vositasining 
eski shtampi qizil  bo‗yoq bilan o‗chirib tashlanishi  zarur. 
1.2.18.  Himoya  vositalarini  sinovdan  o‗tkazuvchi  laboratoriya  elektr  va 
mexanik  sinov  natijalarini  ixtiyoriy  shakldagi  jurnalda  qayd  qiladi.  Dielektrik 
rezinadan  qilingan  ko‗p  miqdordagi  himoya  vositalarining  sinov  natijalarini  alohida 
jurnalda  qayd  qilish  mumkin  (
2-ilova
).  Begona  tashkilotlarga  tegishli  himoya 
vositalariga  ham  shtamp  bosiladi  va  bundan  tashqari,  buyurtmachiga  sinov 
bayonnomasi beriladi  (
3-ilova
).