Taqrizchilar

Xo„jalik operatsiyalarning buxgalteriya balansiga ta‟siri  
Balans moddalari 
1  yanvarga 
qoldiq 
5 yanvar 
kuniga 
o„zgarish 
6 yanvar 
kuniga 
o„zgarish 
7 yanvarga 
qoldiq 
1 
2 
3 
4 
5 
Aktiv 
Asosiy vositalar 
 
 
 
 
Tayyor mahsulot 
 
 
 
 
Qurilish materiallari 
 
 
 
 
Kassa 
 
 
 
 
Hisob-kitob schyoti 
 
 
 
 
Hisobdor shaxslar 
 
 
 
 
Jami 
 
 
 
 
Passiv 
Ustav kapitali 
 
 
 
 
Bank krediti 
 
 
 
 
Mehnatga haq to‗lash   
 
 
 
Mol yuboruvchilar 
bilan hisoblashish 
 
 
 
 
Taqsimlanmagan foyda  
 
 
 
 
 
 
 
 
Jami 
 
 
 
 
 
 

---

41 
 
10-masala.  Xo‗jalik  muomalalari  ta‘sirida  buxgalteriya  balansida  sodir 
bo‗lgan o‗zgarishlarni aks ettiring. 
13-jadval 
Buxgalteriya balansi  01.01.20… y. (ming so‗mda) 
Aktiv 
Passiv 
Asosiy vositalar 
100000  Ustav kapitali 
500000 
Materiallar 
100000  Taqsimlanmagan foyda 
300000 
Tugallanmagan ishlab 
chiqarish 
400000  Mol yetkazib beruvchilardan 
qarz 
50000 
Kassa 
65000  Byudjetdan qarz 
10000 
Hisob-kitob schyoti 
200000  Ijtimoiy sug‗urta bo‗yicha 
qarzdorlik 
5000 
Jami 
865000 
Jami 
865000 
 
Hisobot davrida quyidagi xo‗jalik operatsiyalari sodir bo‗lgan: 
1.  Hisob-kitob  schyotidan  kassaga  pul  mablag‗lari  olib  kelindi  –  
25 000 ming so‗m. 
2. Mol yetkazib beruvchilarga to‗landi  – 40000 ming so‗m 
3. Taqsimlamagan foyda hisobidan rezerv kapitali shakllantirildi – 20000 ming 
so‗m. 
4. Mol yetkazib beruvchilardan material qabul qilindi  – 10000 ming so‗m. 
5. Olingan materiallar ishlab chiqarishga sarflandi – 10000 ming so‗m 
Vazifa: Yuqoridagi ma‘lumotlardan foydalanib 12,13-jadvallarni to‗ldiring. 
14-jadval 
Xo„jalik operatsiyalarning buxgalteriya balansiga ta‟siri  
№ 
Xo„jalik 
operatsiyalar 
 
Balans o„zgarishi 
O‟zgarish 
turi 
Aktiv 
Passiv 
Kamayishi 
Ko„payishi 
Kamayishi 
Ko„payishi 
1 
 
Hisob-kitob 
schyotidan kassaga 
pul mablag‗lari 
keltirildi 
 
 
 
 
 
2 
 
Mol yetkazib 
beruvchilarga pul 
to‗landi  
 
 
 
 
 
3 
 
Taqsimlamagan 
foyda hisobidan 
rezerv kapitali 
shakllantirildi 
 
 
 
 
 
4 
 
Mol yetkazib 
beruvchilardan 
 
 
 
 
 

---

42 
 
material qabul qilindi  
5 
 
Olingan materiallar 
ishlab chiqarishga 
sarflandi 
 
 
 
 
 
 
15-jadval 
Korxonaning buxgalteriya balansi  31.01.20… y.  
ming so‗m 
Aktiv 
Passiv 
Asosiy vositalar 
  Ustav kapitali 
 
Materiallar 
  Rezerv kapitali 
 
Tugallanmagan ishlab 
chiqarish 
  Mol yetkazib beruvchilardan 
qarzdorlik 
 
Kassa 
  Taqsimlanmagan foyda 
 
Hisob-kitob schyoti 
  Byudjetgaqarzdorlik  
 
 
  Ijtimoi sug‗urta bo‗yicha 
qarzdorlik 
 
Jami 
 
Jami 
 
 
 
 
TEST SAVOLLARI 
1.  Buxgalteriya balansi – bu … 
a)  pulda  ifodalangan  va  muayyan  sanaga  xo‗jalik  mablag‗larining  turlari  va 
tashkil  topish  manbalari  bo‗yicha  iqtisodiy  guruhlashtirish  va  umumlashtirish 
usulidir. 
b)  hisobot shakli. 
c)  muayyan  sanaga  xo‗jalik  mablag‗larining  turlari  bo‗yicha  umumlashtirish 
usulidir. 
d)  naturada  ifodalangan  va  muayyan  sanaga  xo‗jalik  mablag‗larining  turlari  va 
tashkil  topish  manbalari  bo‗yicha  iqtisodiy  guruhlashtirish  va  umumlashtirish 
usulidir. 
2.  Buxgalteriya balansi necha qismdan iborat va ular qaysilar? 
a)  2 ta qism: aktiv va passiv 
b)  1 ta qism: asosiy vositalar 
c)  3 ta qism: asosiy vositalar, aktiv, passiv 
d)  4 ta qism: aktiv, asosiy vositalar, passiv va majburiyatlar