Mikrobiologiyada laboratoriya mashg’ulotlari

SPIRTLI  BIJG'ISH 
Mashg'ulotni  o'tish  tartibi:    Bijg'ish  qo'zg'atuvchilarini 
morfologik  xususiyatlarini  o'rganish  uchun  har  bir  talaba  mustaqil  
ravishda  mikrobiologik  preparat  (mazok)    tayyorlab,  metilen  ko'ki 
bilan bo'yaydi. Achitqi hujayralarida glikogenni topish uchun  ezilgan 
tomchi    preparatini  Lyugol  bilan    tayyorlaydi.  Qandni  bijg'ish foizini 
brigada usulida  aniqlanadi. Tadqiqot natijalarini talabalar daftarlariga 
yozib boradilar.  
Kerakli  asboblar  va  reavtivlar:    mikroskop,  buyum  va 
qoplag'ich  oynachalar,  mikrobiologik  sirtmoq,  shisha  tayoqchalar, 
bo'yoqlar  (fuksin, metilen ko'ki) Lyugol eritmasi, glyukozaning 10% 
li  eritmasi,  achitqilar,  kolbalar,  rezina  probkalar  bilan,    tarozi  va 
toshlari, termostat. 
 

---

 
63 
Mikroorganizmlar  o'sishi  va  rivojlanishi  asosan  o'ziga  azot 
saqlamagan  organik  birikmalarni  parchalanishidan  ajralgan  energiya 
hisobiga amalga oshadi. Faqat ayrim bakteriyalargina energiya manbai 
sifatida quyosh yoki mineral moddalarni oksidlanishidan hosil bo'lgan 
energiyadan foydalanadilar. 
Mikroorganizmlar  energiyani  bijg'ish  va  nafas  olish  jarayonlari 
tufayli  oladilar.  Nafas  olish  aerob  sharoitida  sodir  bo'lib,  unda 
energiya  to'liq  ajralib  chiqadi  va  oxirgi  mahsulot  CO
2
  va  H
2
O  hosil 
bo'ladi. 
Bijg'ish  natijasida  energetik  mahsulotdan  energiya  to'liq 
ajralmaydi  unda  spirt,  sut  kislota,  moy  kislota  va  boshqa  moddalar 
hosil bo'ladi. 
Spirtli bijg'ishda  qand parchalanib, etil spirti va CO
2
   vujudga 
keladi.  Spirtli  bijg'ishni  achitqi  zamburug'lari,  ayrim  bakteriyalar 
(Sarcina    ventriculi  va  boshqalar)  va  mukor  zamburug'lari  keltirib 
chiqaradilar.  Lekin  amaliy  ahamiyatga  ega  bo'lgani  achitqi 
zamburug'lari hisoblanadi. 
Spirtli  bijg'ish  -  achitqilarning  anaerob  nafas  olishi  demakdir. 
Spirtli bijg'ish formulasi shunday: 
С
6
 Н
12 
О
6
 = 2С
2
Н
5
ОН + 2СО
2
 = 2 ккал. 
Achitqilar  -  fakultativ  anaeroblar.  Ular  aerob  sharoitda  ham, 
anaerob sharoitda ham yashayveradi.  Achitqilar chin achitqi va soxta 
achitqilar degan oilaga bo'linadi.