Mikrobiologiya va immunologiya


    XUSUSIY MIKROBIOLOGIYA



Download 3,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/101
Sana01.01.2022
Hajmi3,93 Mb.
#280733
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   101
Bog'liq
xususiy mikrobiologiya i-qismi

 



 
XUSUSIY MIKROBIOLOGIYA 
YUQUMLI KASALLIKLARNI KELTIRIB CHIQARUVCHI 
BAKTERIYALAR 
GRAMMUSBAT KOKKLAR. 
Micrococcaceae  oilasiga  odam  uchun  patogen  bo‘lgan  quyidagi  urug‘lar: 
Staphylococcus,  Micrococcus  va  Stomatococcus  kiritilgan.  Bu  guruh  vakillariga 
stafilokokklar,  streptokokklar  va  pnevmokokklar  kiradi,  ular  hujayra  devorining 
90%i peptidoglikan moddasidan iborat. 
Stafilokokklar  o‘z  ichiga  uch  turni  qamrab  olgan  Staphylococcus  avlodiga  
kiradi:  Staphylococcus  aureus      va      S.  Epidermidis  va  S.saprophyticus.  Ular 
grammusbat, fakultativ-aerob kokklardir. 
Streptokokklar  o‘z  ichiga  ettita  turni  qamrab  olgan  Streptococcus  avlodiga 
kiradi:  Streptococcus  pyogenes,  S.pneumoniae,      S.  sanguis,    S.Salivaris,  S.mitis, 
S.mutans,  S.agalactiae.  Ular  grammusbat,  fakultativ-aerob  kokklar  bo‘lib,  sof 
hosila  surtmasida  zanjir  holatda  joylashadi.  Streptokokklar  ichida  mikroaerofil 
turlari ham uchraydi. 
Kokklar  nafaqat  morfologik  xususiyatiga  ko‘ra,  balki  asosan  odam 
patologiyasidagi  roli  jihatidan  ham  birlashgan.  Hamma  yuqorida  sanab  o‘tilgan 
kokklar    yiringli-yallig‘lanish  kasalliklari  qo‘zg‘atuvchilari  hisoblanadi,  shu 
sababli ularni yiring chaqiruvchi kokklar deb ham nomlashadi. 
Kokklar  ichida  patogen,  shartli-patogen  va  saprofit  turlari  mavjud. 
Ko‘pchilik  kokklar  shartli-patogen  mikroblarga  kiritiladi.  O‘z  navbatida,  bu 
mikroblar  odam  va  hayvonlar  organizmi  normal  mikroflora  vakillari  hisoblanib, 
turli  organizm  biotoplarida  ko‘payadi.  Masalan,  odam  organizmida  stafilokokklar 
terida  dominantlik  qilsa  streptokokklar,  peptokokklar,  peptostreptokokklar, 
veylonellalar  og‘iz  bo‘shlig‘i  va  yuqori  nafas  yo‘llarida  ko‘plab  uchraydi; 
enterokokklar  va  anaerob  kokklar  yo‘g‘on  ichakda  ko‘payadi.  Organizmni 
immunreaktivlik  holati  buzilganda  yoki  boshqa  organizm  rezistentligi  susaygan 
hollarda  kokklar,  boshqa  shartli-patogen  bakteriyalar  kabi  o‘zlarining  yashash 
biotoplarini  tark  etib,  butunligi  buzilmagan  teri  va  shilliq  qavatlar  orqali  o‘tib, 



 
organizmning  ichki  steril  muhitida  koloniyalar  hosil  qilish,    ko‘payish  bilan 
yiringli-yallig‘lanish jarayonini keltirib chiqarishi mumkin. 
Barcha kokklar, patogeni ham va shartli-patogeni turi ham klinikalarda keng 
tarqalgan yiringli-yallig‘lanish kasalliklari qo‘zg‘atuvchilari hisoblanadi. 
 
Yiringli-yallig‘lanish  kasalliklari  barcha  jarrohlik  kasalliklarini  30-35%ni 
tashkil qiladi, bu esa har uchta bemordan bittasi yiringli-yallig‘lanish kasalliklariga 
mubtalo  bo‘lgan  demakdir.  Shuningdek,  shartli-patogen  mikroblar  bilan 
chaqirilgan 
yiringli-yallig‘lanish 
kasalliklari 
klinikalarda 
boshqa 
soha 
kasalliklarida  ham  uchrab  turadi:  akusher-ginekologik,  otorinolaringologik, 
oftalmologik,  stomatologik  va  boshqalarda  va  bu  o‘z  navbatida  bu  muammoni 
zamonaviy  tibbiyotda  eng  dolzarb  mummolardan  biriga  aylanishiga  sabab 
bo‘lmoqda. 
 
Hozirgi  vaqtgacha  kokklar  yiringli-yallig‘lanish  kasalliklari  rivojlanishiga 
asosiy  sabab  bo‘lib  hisoblanar  edi.  Hozirda  yiringli-yallig‘lanish  kasalliklarini 
rivojlanishida  grammanfiy tayoqchalar  va  spora  hosil qiluvchi anaeroblarning roli 
ham mavjudligi aniqlandi. Shunday bo‘lsa ham, odam patologiyasida, grammusbat 
va  grammanfiy,  aerob,  anaerob,  shuningdek  mikroaerofillardan  tashkil  topgan 
yig‘ma mikrob guruhi-kokklarga etakchilik roli mansub. Manbalarga ko‘ra,  barcha 
yiringli-yallig‘lanish  kasalliklarini    25-50%    etiologiyasiga  ko‘ra  kokk  mikroflo-
rasidan kelib chiqqanligi aniqlangan. 

Download 3,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish