O`zbekstan respublikasi joqari ha`m orta arnawli biLİm miNİSTİRLİGİ

II bap. Materiallıq emes aktivlerdi esapqa alıw metodikasının` 

ka`liplesiwi ha`m onı rawajlandırıw 

1. Materiallıq emes aktivlerdin` bazar bahasın jaratıw ornı ha`m olardı 

bahalawg`a metodikalıq jantasıwlar 

Materiallıq  emes  aktivlerdi  bahalaw  –  bul  materiallıq  emes  aktivlerdi 

buxgalteriya  esabı  ha`m  esabatında  sa`wlelendiriletug`ın  bahasının`  puldag`ı 

an`latılıwın anıqlaw. 

Buxgalteriya  esabında  materiallıq  emes  aktivlerdi  bahalawdın`  eki  tu`ri 

qollanıladı:  da`slepki  bahası  boyınsha  bahalaw  ha`m  qaldıq  bahası  boyınsha 

bahalaw. 

Materiallıq  emes  aktivlerdin`  da`slepki  bahası  –  materiallıq  emes 

aktivlerdin` olardı buxgalteriya esabında qabıllawdag`ı bahası.  

Materiallıq  emes  aktivlerdin`  qaldıq  bahası  –  materiallıq  emes  aktivlerdin` 

da`slepki bahasınan esaplang`an amortizatsiya alınıp taslang`an bahası.  

7-sanlı  ―Materiallıq  emes  aktivler‖  atlı  buxgalteriya  esabı  milliy  standartı 

(№7  BEMS)  materiallıq  emes  aktivlerdin`  xojalıq  ju`ritiwshi  sub`ektke  keliw 

usılına  qaray  olardı  bahalawdın`  ha`r  qıylı  variantların  na`zerde  tutadı.  №7 

BEMSda materiallıq emes aktivlerdi ustav kapitalına u`les sıpatında ha`m qaytarıp 

bermew  sha`rti  menen  alınıw  jag`daylarında  bahalaw  ma`seleleri  ko`zde 

tutılmag`an.  Bunday  jag`daylarda  olar  tiyisli  nızam  hu`jjetlerine  muwapıq 

bahalanadı.  2.1-kestede  materiallıq  emes  aktivlerdin`  da`slepki  bahasın 

anıqlawdın` usılları keltirilgen.  

Materiallıq emes aktivlerdin` da`slepki bahasın anıqlaw ta`rtibin tolıq ko`rip 

shıg`amız. Pul to`lep satıp alıng`an materiallıq emes aktivlerdin` da`slepki bahası 

satıp  alıw  ushın  sarplang`an  haqıyqıy  qa`rejetler  summası,  QQS  ha`m  basqa 

qaplanatug`ın  salıqlardan  tısqarı,  ta`n  alınadı  (O`zbekstan  Respublikası 

nızamshılıg`ında ko`zde tutılg`an jag`daylardan tısqarı).