Opera janrining vujudgakelishi va rivojlanishi


Betxoven ijodining tavsifi



Download 11,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/129
Sana31.12.2021
Hajmi11,92 Mb.
#277163
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   129
Bog'liq
musiqa tarixi maruza matni (1)

Betxoven ijodining tavsifi 
Betxovenning  musiqiy  tafakkuri  Fransuz  burjua  inqilobi  ommaviy  san'atining  kuchli 
ta'siri ostida edi. Atoqli san'atkorningqobiliyati, uning ulqan tabiatiga mos bo'lgan davrda 
dunyoga 
keldi.Betxoven 
o'z 
davrining 
ulug'vorligi 
va 
keskinligini, 
uning 
shiddatlidramatizmini,  xalq  ommasi  shodliklari  va  qayg'usini  nodir  ijodiykuch  hamda 
o'tkir  his-tuyg'ular  bilan  kuyladi.  Bugungi  kungacha  Betxovenning  san'ati  fuqaro 
qahramonligi  tuyg'ularini  badiiy  ifodalashda  tengi  yo'q  bo'lib  kelmoqda.  Kurash  va 
g'alaba, ozodlikka bo'lgan intilish kabi mavzular aks ettirilgan asarlar Betxovenga jahon 
bo'ylab beqiyos shuhrat keltirdi. «Qahramonnoma», Beshinchi, To'qqizinhi simfoniyalar, 
«Patetik  sonata»,  «Appasionata  »,  «Egmont»,  «Leonora»  uverturalari  Betxovenning 
qahramonona-dramatik  yo'nalishdagi  eng  buyuk  asarlaridir.  Qahramonlik  mavzusi  bilan 
bir qatorda, kompozitor ijodida Oltinchi («Pastoral») simfoniya, fortepiano uchun Ne 15 
«Cho'lponnoma  »  sonata,  fortepiano  uchun  «Avrora»  sonatasi,  To'rtinchisimfoniyalarda 
aks  etgan  tabiat  timsollari  alohida  o'rin  egallaydi.  Tabiat  Betxoven  uchun  hayot 
manbayiga  aylanadi,  uning  qahramonitabiat  bilan  muloqotdan  kuch  oladi,  irodasi 
mustahkamlanadi,kelajakka ishonch bilan qaraydi. 
         Betxoven  novatorligi  musiqaning  roli  va  vazifasini  o'zgartirdi,  musiqiy  nutqning 
barcha qismlariga tegib o'tdi, yanada demokratlashgan alohida janrlar holatiga o'z ta'sirini 
o'tkazdi. 


79 
 
         Kompozitor  tomonidan  inqilob  davrida  Parij  maydonlarida  yaratilgan  davrning 
yangi  yutug'idan  olingan  ommaviy  ohang  va  ritmlar  Betxoven  asarlariga  alohida 
hayotbaxsh kuch bag'ishlaydi. Turli voqealar munosabati bilan  yaratilgan marsh ritmlari 
Betxovenmusiqasida  o'zining  ajoyib  talqiniga  ega  bo'ldi.  Bu  sayohat,  g'alaba,  dafn 
marshlari, marsh-madhiya, marsh-qo'shiqlardir. 
         Marsh  Uchinchi  simfoniya  va  fortepiano  uchun  dafn  marshli  op.  26  As-dur 
sonatasida,  Beshinchi  simfoniya  finalida  va  Yettinchi  simfoniya  Allegrettosida,  uning 
boshqa asarlarining ko'plab qismlari va alohida lavhalarida sadolanadi. 
        Betxoven  musiqasida  raqsona  ohanglar  o'zining  qiziqarli  talqiniga  ega  bo'ldi, 
kompozitor  ulardan  ommaviy  xursandchilik  manzarasini  yaratish  uchun  foydalangan. 
Raqsona'ritmlar  Beshinchisimfoniya  finali  kodasida,  «Avrora»  sonatasi  finalida  eshitilib 
turadi.Betxoven  o'z  davrida-mavjud  bo'lgan  musiqiy  janrlarda  asarlaryaratdi.  U  vokal 
musiqasi  janrlarida  ishladi:  «Olisdagi  mahbubaga»  romanslar  turkumi,  qayta  ishlangan 
xalq  qo'shiqlari,  bir  nechta  dunyoviy  qantatalar,  ikkita  messa,  «Fidelio»  operasi. 
Betxoven  ijodida  cholg'u  musiqasi  muhim  o'rin  egallaydi.  Bularorkestrmusiqasi-
simfoniyalar.(9  ta  simfoniya),  uverturalar  («Prometey  »,  «Koriolan»,  «Leonora», 
«Egmont»),  konsertlar  (fortepiano  uchun  beshta  konsert,  skripka  uchun  bitta  konsert, 
skripka,  violonchel  va  fortepiano  uchun  uch  karrali  konsert),  fortepiano  musiqasi  (32  ta 
sonata) va kamer-ansambl musiqasi (skripka va violonchel sonatalari, puflama cholg'ular 
ishtirokidagi ansambllar, fortepiano kvartetlari va triolari, torli kvartetlar). Betxoven ijodi 
musiqiy  klassitsizm  davrini  yakunladi  va  XIX  asr  yosh  kompozitorlarini  yangi  san'atni 
izlashga ilhomlantirdi. 

Download 11,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish