K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Benzinli dvigatellar uchun asosiy motor moylari va ularning tavsifi
Ko‘rsatkichlar
Moy markasi
M–8B
1
М–ЯГ
1
М–6
3
/10Г
1
М–12Г
1
Kinematik qovushoqligi, mm
2
/s 
100°C dagi (ko‘pi bilan)
0°C dagi
8 ± 0,5 
1200
8 ± 0,5
–
10 ± 0,5 
1000
12 + 0,5
–
Qovushoqlik indeksi (kamida)
90
100
125
95
O‘t olish harorati, °C (kamida)
200
210
210
220
Qotish harorati, °C (ko‘pi bilan)
–25
–30
–30
–20
Ishqor soni, mg KOH/g (kamida)
4,0
8,5
10,5
8,5
Kul hosil qilishi, % (ko‘ pi bilan)
0,95
1,3
1,65
1,3
Mexanik aralashmalar miq  dori, % 
(ko‘pi bilan)
0,015
0,015
0,015
0,015
Yuqori darajada kuchaytirilgan yengil avtomobillarning benzinli 
dvigatellarida ishlatiladigan M–6
3
/10Г
1
 markali moyning yeyilish-
ga qarshi xususiyati yetarli emasligi va ko‘p  miqdorda kul hosil 
qilishi tufayli 1987­ yildan boshlab М–5
3
/10Г
1
 va M–6
3
/12Г
1
 moy-
lari ishlab chiqarilmoqda. М–5
3
/10Г
1
 moyini minus 35°C dan 35°C 
gacha bo‘lgan haroratlarda, М–5
3
/10Г
1
 moyini esa minus 25°C dan 
40°C gacha bo‘lgan haroratlarda samarali ishlatish mumkin. Bu 
moylar yuqori ekspluatatsion xususiyatlarga ega bo‘lib, ular xorij-
da ishlab chiqariladigan SE­SF moylarini almashtirishi mumkin.

---

130
5. 1. 10. Dizellar uchun motor moylari
Dizelli avtomobillarda Б, В va Г guruhdagi 100°C dagi nominal 
qovushoqligi 8 mm
2
/s (qishki) va 11 mm
2
/s (yozgi) bo‘lgan moylar-
dan foydalaniladi. Bu guruhlarga mansub muhim moylarning qis-
qacha tavsifi 5. 6­ jadvalda keltirilgan. Ularning barchasi selektiv 
tozalangan moy asosida tayyorlanadi, ular tarkibiga har bir guruh 
uchun maxsus tanlab olingan qo‘shilmalar kompozitsiyalari ara-
lashtiriladi. 
5. 6- jadval