Materiallar

harakatlanuvchi yuklarga
  m is o l  b o ‘ la   o la d i.
4.  T a ’ s ir  e tis h  jo y ig a   k o ‘ ra  y u k la r  b ir   nuqtaga 
to ‘plangan
  ( y ig ‘ iq ),  uzun- 
l ik   y o k i  y u za   b o ‘ y la b  
yoyilgan
  (y o y iq )  ham da 
hajmiy
  y u k la rg a   boM in a d i.
T a ’ k id la b   o ‘ tis h  jo iz k i,  real  h o lla rd a  y u k n i  b ir  nuqtaga  to ‘ plab  boM m aydi. 
A s lid a   y u k   m a ’ lu m   yuzachaga  ta ’ s ir  etadi.  A g a r  y u z a c h a n in g   oM cham lari 
k o n s tru k s iy a   e le m e n tla rin in g   oM ch a m la rig a   nisbatan  k ic h ik   b o ‘ Isa,  m a ’ lu m  
x a to lik la r g a   y o ‘ l  q o ‘ y g a n   h o ld a ,  y u k   y u z a c h a n in g   o g ‘ i r l i k   m a rk a z ig a  
q o ‘ y ilg a n ,  deb  q a b u l  q ilin a d i.
Jism   s irtig a   ta ’ s ir  e tu v c h i  y u k la rd a n   tash q a ri  u n in g   h a jm i  b o ‘ y la b   ta ’ s ir 
e tu v c h i  k u c h la r  ham   boM adi.  J is m n in g   x u s u s iy   o g M rlig i,  in e rs iy a   va   m ag- 
n e tiz m   k u c h la ri  ana  s h u la r  ju m la s id a n d ir.  H is o b   ja ra y o n id a   u la r  ham   jis m  
h a jm in in g   m a ’ lu m   n u q ta s ig a   t o ‘ p la n a d i.  Sanab  o ‘ tilg a n   y u k la r   t u r la r i
1.7-rasm da  sx e m a tik   tarzda  ta svirla n g a n .
K o ‘ r ib   o ‘ tilg a n   ta sh q i  y u k la rd a n   ta sh q a ri  in s h o o tla rg a   ta ’ s ir  eta d ig a n  
boshqa  ta ’ s irla r  ham   m a v ju d .  M a sa la n ,  h a ro ra t  o ‘ zgarganda  e le m e n t  d e fo r- 
m a tsiya la n a d i,  dem ak  unda  q o 's h im c h a   ic h k i  k u c h la r  paydo  boMadi.  In s h o o t­
la r  u c h u n   z ilz ila   k u c h la ri  ta ’ s iri  ham   x a ta rlid ir.  B in o   v a   in s h o o tla rn i  b u n ­
day  k u c h la r  ta ’ s irig a   h is o b la y d ig a n   a lo h id a   u s u lla r  bor.
B a ‘ z i  in s h o o tla r  yongM n  (o lo v )  ta ’ s irig a   ham   h iso b la n a d i.  B u n in g   saba- 
b i  s h u n d a k i,  b a ’ z i  k o n s tru k s iy a la rn in g   m a te ria li  y u q o ri  h a ro ra t  ta ’ s irid a  
o ‘ z in in g   m e x a n ik   x u s u s iy a tin i  k e s k in   o ‘ z g a rtira d i  va   b u n in g   o q ib a tid a   bu - 
z ilis h   s o d ir  boM ishi  m u m k in .

---

T
a
’s
ir
 
e
tis
h
 
T
a
’s
ir
 
e
tis
h
 
T
a
’s
ir
 
e
tis
h
 
T
a
’s
ir
 
e
ti
s
h
 
jo
y
i 
-------
 
u
s
u
l
i
---
k
o
‘r
i
n
i
s
h
i
---
x
a
ra
k
te
ri
T o ‘ p la n g a n  
( y i g ‘ iq )  k u c h la r
Y o y ilg a n   ( y o y iq )  
k u c h la r
H a jm iy   k u c h la r
U z o q   m u d d a tli
Q is q a   m u d d a tli