Materiallar



Download 6,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet291/503
Sana31.12.2021
Hajmi6,18 Mb.
#272983
1   ...   287   288   289   290   291   292   293   294   ...   503
Bog'liq
Materiallar qarshiligi (2)


_   Adf(jc)
y = f ( x )
(8.1)
(8.2)
8.2.  E gilgan   o ‘qnin g  d ifferen sial  tenglam asi


E g rilik n i  v u ju d g a  k elish id a   k o 'n d a la n g   k u ch lam in g   t a ’siri  kam  
boMganligi  uchun,  ko'ndalang  egilishning  umumiy  holida  ham  yuqoridagi 
formuladan  foydalansa  bo'ladi.
Bu  yerda  r  (x)  -   balkaning  egrilik  radiusi;
M  (x)  -   egriligi  aniqlanayotgan  kesimdagi  eguvchi  moment;
EJ  -   balkaning  bikrligi.
Egilgan  o'q n in g   tenglam asini  tuzish  uchun  egri  chiziq  funksiyasi  va 
uning  egrilik  radiusi  orasidagi  matematik  bog'lanishdan  foydalanamiz:
Egrilikni  yuqoridagi  qiymatini  o 'z   o 'm ig a  qo'ysak,  x,  у,  M  (x)  va  EJ  ni 
o'zaro  bog'laydigan  differensial  tenglama  kelib  chiqadi:
Mazkur  tenglama  egilgan  o 'qning  aniq  differensial  tenglam asi  deb  ata­
ladi.  Bu  tenglama  ikkinchi  tartibli  chiziqsiz  differensial  tenglama  boMganligi 
uchun,  uni  integrallash  ancha  mehnat  talab  qiladi.  Aksariyat  amaliy  masala- 
larda  solqiliklar  kichik  qiymatlarga  ega  boMganligi  sababli,  (8.5)  tenglamani 
kichik  ko'chishlar  uchun  taqribiy  tenglama  bilan  almashtiramiz.
(8.5)  tenglam aning  maxraji  ikki  qo'shiluvchidan  iborat:
Uncha  katta  boMmagan  defonnatsiyalarda  ikkinchi  qo'shiluvchi  birinchi 
qo'shiluvchiga nisbatan ko'p  marotaba kichik bo'ladi.  Mashinasozlik,  samolyot- 
sozlik  va  binokorlik  elementlarida  ruxsat  etilgan  solqilik  miqdori  balka  uzun- 
ligining  1/100  -   1/1000  ulushi  qadar  belgilanadi.  Solqilikning  eng  katta  che­
garasi  1/100  ni  olgan  taqdirimizda ham  q  ning qiymati juda kichik  son  bo'ladi:
d x 2
(8.4)
M { x ) _ ± 
d x 2
E J
(8.5)
y d x )


Uning  kvadrati  esa  yanada  kichikroq  boMadi:  tgJq  =  0,0004.  Bu  raqam 
esa  I  dan  ancha  kichkina.  Shuning  uchun  bu  miqdomi  e ’tibordan  chetda 
qoldirsak  uncha  katta  xato  boMmaydi.  N atijada  balka  egilgan  о ‘q in in g  
taqribiy  differensial  tenglamasiga  ega  boMamiz:
d x2
E J
(8.6)
Bu  tenglamani  ba’zan  elastik  chiziqning  differensial  tenglamasi  deb  ham 
ataladi.  (8.6)  formula  balkaning  istalgan  kesimidagi  ko‘chishlarni  aniqlash 
imkonini  beradi.
Eguvchi  m om entlam ing  ishoralari  koordinata  o ‘qlarining  y o ‘nalishiga 
bogMiq  emas.  Egilgan  o ‘qning  botiqligi  у   o ‘qining  musbat  tom oniga  qara- 
gan  boMsa,  ikkinchi  tartibli  hosilaning  ishorasi  musbat  boMadi;  buning  teska- 
risi  boMsa  -   ishora  manfiy  olinadi  (8.2-rasm).

d \y
dx2
>0
d x
2
->X
<0
8.2-rasm.
Agar у  o ‘qi yuqoriga yo‘nalsa (8.6) formula (+)  ishora bilan,  pastga yo‘nalsa 
( - )   ishora  bilan  olinadi.  Bundan  buyon  у   o ‘qini  ham m a  vaqt  yuqoriga 
yo‘na!tiramiz  va  differensial  tenglamani  musbat  ishorali  deb  qabul  qilamiz.
Burilish  burchagi  0  (x)  va  solqilik  у  (x)  ni  aniqlash  uchun  (8.6)  ni  ket- 
ma-ket  integrallaymiz.  Bir  marta  integrallasak,  burilish  burchagi  0  (x)  ni 
aniqlaydigan  ifoda  kelib  chiqadi:
d x + C
(8.7)
d x 

E J
Ikkinchi  m arta  integrallasak,  solqilik  у  (x)  ni  aniqlaydigan  ifodaga  ega 
boMamiz:
M { x )
y { x ) = l d x \ ^ - d x  + C x + D .
(8.8)
Tenglam alar  tarkibiga kirgan  ixtiyoriy  o ‘zgarmas  sonlar С  va  D  tayanch- 
larning  xiliga qarab  aniqlanadi.  Bulami  aniqlash  tartibi  quyida  misollar orqali 
tushuntirib  beriladi.



Download 6,18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   287   288   289   290   291   292   293   294   ...   503




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish